Vanaf 7 juni mogen de bijna 3 miljoen Belgische prepaidbellers niet langer anoniem zijn. Telefoonbedrijven mogen anonieme kaarten niet meer verkopen. Bellen met niet geregistreerde pre-paid kaarten wordt onmogelijk.

Door @Wim van de Pol

De Belgische wetgever heeft daarmee door de dreiging van terroristische aanslagen een einde gemaakt aan een grote kopzorg die inlichtingen- en politiediensten sinds de opkomst van de gsm-telefonie hebben gehad. Als subjecten bellen met een onbekende telefoon kunnen ze immers niet worden afgeluisterd.

IMSI-catcher

In de jaren negentig werd vanwege de opkomst van de anonieme pre-paid kaart door Nederlandse telecomtechneuten samen met andere NAVO-landen de zogeheten IMSI-catcher ontwikkeld. Dat apparaat kan op een afstandje het IMSI-nummer en het IMEI-nummer van een bellend toestel te pakken krijgen omdat het zich voordat als een gsm-mast. Inmiddels is dit apparaat doorontwikkeld tot een mobiel middel om gsm-communicatie te decoderen en af te luisteren. Formeel is de technologie nog geheim. IMSI-catchers staan in wetsteksten en strafdossiers steevast genoemd als “technisch hulpmiddel”.

Identificatie

Volgens de Belgische Tijd halen de drie grote operatoren nu alles uit de kast om hun klanten hun sim-kaarten voor 7 juni te laten registeren. Sinds half december brengen de grote telecombedrijven al geen nieuwe prepaidkaarten meer aan de man zonder identificatie. Hoewel steeds minder mensen pre paid bellen is hun aantal nog aanzienlijk. Proximus heeft nog 1,2 miljoen prepaidklanten, Telenet 881.000 en Orange 723.000. De verhouding tusen postpaid-abonnees en prepaid-bellers schommelt bij alle operatoren rond 75/25 procent.

De drie operatoren bieden de mogelijkheid om zowel online – met elektronische identiteitskaart en e-reader – als in de winkelde identificatie te doen.

Alternatieven

Er is wel een verschil tussen nu en de jaren negentig, wat betreft de impact van de maatregel. De maatregel zal diensten nauwelijks meer informatie bieden want criminelen en terroristen zullen overstappen op andere geheime communicatie. Bovendien was er destijds naast mobiel gsm bellen met een eenvoudig toestel nauwelijks een betaalbaar alternatief. Nu zijn er velerlei alternatieven om encrypted met een smart phone te communiceren, bijvoorbeeld met apps als Signal of Wickr, of met Protonmail. Daar staat tegenover dat inlichtingendiensten in staat zijn een (geïdentificeerde) smart phone op afstand te bedienen, en deze (bijvoorbeeld) als microfoon te laten fungeren.