De onzinnige eigen bijdrage voor gedetineerden

Dinsdag vergaderde de Tweede Kamer over het wetsvoorstel 34068 van voormalig minister van Justitie Opstelten en ex-staatssecretaris Teeven (thans Kamerlid) over de invoering van de ‘eigen bijdrage voor verblijf in een justitiële inrichting’. De bedoeling van deze wet: gedetineerden gaan meebetalen aan de kosten van hun detentie.

Door Jillis Roelse

Met deze wet hoopt de regering grofweg 65 miljoen euro te bezuinigen. Het was een onwijs deprimerend debat om bij te wonen. Vrijwel geen enkel Kamerlid bleek nog enige sjoege te hebben over de dagelijkse praktijk van het strafrecht.

Niet gelezen

Het eerste Kamerlid dat mocht spreken, noemde een artikel uit het Wetboek van Strafrecht dat hij niet gelezen had. Het bleek ook het totaal verkeerde artikel te zijn, want het had helemaal niets te maken met dit wetsvoorstel.

Insecten

Het tweede Kamerlid dat mocht spreken, vond dat veroordeelden ook moeten gaan bijdragen in de kosten van hun strafproces. Ze sprak het woord veroordeelden uit, alsof het slijmerige insecten waren. Ze vond dat ‘minderjarige veroordeelden’ ook gewoon moeten dokken, als zij op hun jonge leeftijd de fout in zijn gegaan. Eigen schuld, dikke vette bult.

Niet uit eigen zak

Het Kamerlid vergat dat juist haar partij een opvallend groot aantal leden heeft dat met politie en/of justitie in aanraking is gekomen. De leider van haar partij verzeilde ook eens in een groot strafproces, maar betaalde de kosten van zijn rechtsbijstand toen niet uit eigen zak. Hij declareerde deze nota bij zijn partij. Gewoon, omdat het kon en toch niemand van zijn partij er wat van ging zeggen.

Calimero

Pas het derde Kamerlid bracht enige zinnige argumenten op tafel. Hij vroeg zich af wat het doel is van het wetsvoorstel, hij vroeg naar de inhoudelijke argumenten en met name, wat de gevolgen hiervan precies zijn voor gedetineerden. Helaas vertegenwoordigt dit Kamerlid een politieke partij, waarvan het aantal zetels op één hand is te tellen. Zelfs Calimero is groter, dus van de grote partijen die de meerderheid hebben in de Tweede Kamer luisterde niemand serieus naar dit Kamerlid.

Rebels

En zo ging het debat verder.  Er was nog een Kamerlid van een partij, die het in de vorige eeuw opnam voor mensen die minder sterk in hun schoenen staan en misschien daarom een strafrechtelijke fout kunnen maken in hun leven. Haar achternaam klonk rebels. Maar zij sprak niet over mensen en nauwelijks over gedetineerden. Zij noemde hen telkens weer ‘vervuilers’. En vervuilers moeten betalen. Hierna sprak zij haar steun uit voor het wetsvoorstel.

Selfie

Veel andere Kamerleden waren tijdens het debat voornamelijk bezig met zichzelf, het checken van hun telefoon tot het maken van een selfie (!). Van een mooi, diepgaand en analyserend debat was dinsdag jl. totaal geen sprake. Wat een onzettend gemiste kans.

Onzinnig idee

Al op 2 april 2014 gaf de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming namelijk een buitengewoon kritisch advies over dit wetsvootstel. Uit dit advies blijkt klip en klaar, waarom het invoeren van een eigen bijdrage voor gedetineerden een onzinnig idee is.

Grotere schuld

Bijna 70 procent van de gedetineerden heeft al forse schulden, op het moment dat de detentie ingaat. Met dit wetsvoorstel gaat menig gedetineerde dus de bajes uit met een nóg grotere schuld dan bij zijn of haar binnenkomst in de bajes. En hoe groter de schulden, hoe groter de kans dat iemand opnieuw de fout ingaat (recidive).

Tegen

Een ander belangrijk adviesorgaan, namelijk de Raad voor de Rechtspraak, sprak zich eveneens sterk uit tegen invoering van deze eigen bijdrage voor gedetineerden. De Verslavingsreclassering sloot zich bij deze onderbouwde kritiek aan. Maar tijdens het politieke debat van dinsdag jl. was er vrijwel geen enkel Kamerlid, dat deze adviezen verwees.

Mesjogge

Ik schreef al eerder over dit mesjogge wetsvoorstel. Ik was er toen oprecht boos over en dat ben ik nu nog steeds. Dit wetsvoorstel is niets meer dan cosmetische wetgeving. Een plan enkel en alleen voor de bühne, waarvan de kosten veel hoger liggen dan de opbrengsten. Nog belangrijker is dat deze wet niets nuttigs oplevert voor de praktijk, maar mensen alleen maar verder in hun persoonlijke en sociale problemen wegdrukt. Maar die persoonlijke en sociale problemen zijn bij verreweg de meeste gedetineerden, nu precies de reden geweest dat zij een strafbaar feit hebben gepleegd. Dus Kamerleden, kijk verder dan het schermpje van je mobiele telefoon, bel die advocaat of rechter voor een afspraak en wandel eens de praktijk in.

mr. Jillis Roelse is strafrechtadvocaat bij Roelse Takens Admiraal Advocaten in Amsterdam