Nemesio Oseguera Cervantes (foto), alias El Mencho, is Mexico’s meest gezochte drugsbaas. Cervantes (1966) is de leider van het Jalisco-kartel, dat wordt beschouwd als de grootste drugsorganisatie van Mexico. Een profiel van de man, die opgroeide in een gezin dat avocado’s verbouwde en als 14-jarige begon met het bewaken van een marihuanaplantage. 

Op het eind van zijn tienerjaren emigreerde Cervantes illegaal naar de VS. Daar leefde hij onder verschillende schuilnamen en werd hij een aantal malen opgepakt voor het dealen van drugs. Op 30-jarige leeftijd werd hij na een gevangenisstraf van vijf jaar uitgewezen naar Mexico.

Huurmoordenaar

Na een korte carrière bij de politie van de provincie Jalisco sloot El Mencho (zijn bijnaam is een fonetische verbastering van zijn voornaam Nemesio) zich aan bij het Milenio-kartel, waar hij aanvankelijk een van de huurmoordenaars werd. Hij trouwde met Rosalinda González Valencia, wier vader en broer belangrijke posities innamen in het kartel. Mede door zijn huwelijk kreeg Cervantes een steeds meer vooraanstaande positie binnen de organisatie.

Sinaloa

Het Milenio-kartel ging samenwerken met het Sinaloa-kartel in de staten Jalisco en Colima. Ze runden daar de drugstransporten en financiën en organiseerden huurmoorden voor de toen nog machtige Sinalao-organisatie. Nadat een aantal leiders van het Milenio-kartel waren gearresteerd, brak er een strijd uit over de hegemonie van het kartel, waarbij de groep rond El Mencho als overwinnaar uit de strijd kwam. Ze gaven zichzelf een nieuwe naam: Cártel de Jalisco Nueva Generación, kortweg CJNG.

Onder leiding van Cervantes wist CJNG flink aan invloed te winnen. Dat kwam onder andere door het gewelddadige optreden van het kartel, maar ook door het grootschalig omkopen van ambtenaren. Omdat de organisatie niet schuwde om ook politie en leger aan te vallen (zo werd er een helikopter van het leger neergehaald, zie foto), werd El Mencho een steeds grotere vijand van de Mexicaanse autoriteiten.

Crystal meth

Momenteel zijn de activiteiten van het CJNG voornamelijk geconcentreerd in acht Mexicaanse staten. Maar het kartel speelt ook een heel grote rol in de internationale cokehandel en vooral in de handel van synthetische drugs en dan met name crystal meth. Het kartel heeft banden met criminele groeperingen over de hele wereld. De export naar de VS loopt over verschillende internationale schijven. Zo zouden ook Chinese criminelen betrokken zijn bij de export van drugs naar Noord-Amerika.

Jacht

Justitie in Mexico opende de jacht op de leider van het CJNG. Het kartel ging op zijn beurt de  strijd verder aan met de autoriteiten. In 2012 werd in en rond Guadalajara, de hoofdstad van de provincie Jalisco, op 24 verschillende plekken totaal 36 auto’s in brand gestoken. Door de brandende auto’s waren doorgaande routes geblokkeerd. Aanvankelijk dacht men dat de actie was bedoeld voor vergelding van de arrestatie van Cervantes, later bleek dat de uiterst precies voorbereide operatie tot doel had gehad om El Mencho veilig uit de omgeving van Guadalajara te laten ontsnappen.

Hinderlaag

In maart 2015 liep een konvooi van de politie in een hinderlaag, waarbij totaal negen slachtoffers vielen: vijf politieagenten, twee bendeleden en twee onschuldige burgers. Ook deze hinderlaag zou uitgevoerd zijn om Cervantes vrije doorgang te geven in het gebied waar de schietpartij plaatsvond. De aanvallen op de federale politie werden op last van El Mencho geïntensiveerd nadat de rechterhand van Cervantes door politieagenten was neergeschoten. Tientallen agenten, waaronder een hoge commissaris vonden de dood. De anarchie bereikte een hoogtepunt toen 39 bussen, banken en verschillende tankstations door het CJNG in de fik werden gestoken – alweer bedoeld om chaos te scheppen, waardoor El Mencho gemakkelijk naar een ander gebied zou kunnen reizen.

Prijs op zijn hoofd

Cervantes was inmiddels ook op de radar gekomen van de Amerikanen. Hij werd in verband gebracht met een flink aantal grote drugsimporten, met name van crystal meth en heroïne. Justitie in de VS zette een prijs van vijf miljoen dollar op het hoofd van El Mencho. De Mexicanen hadden eerder al een bedrag van twee miljoen dollar uitgeloofd voor de gouden tip die leidt tot de aanhouding an Cervantes. El Mencho wordt naar verluidt permanent bewaakt door tenminste twintig zwaarbewapende mannen, die uitgerust zijn met onder andere automatische vuurwapens, granaten en raketwerpers.

El Menchito

Cervantes heeft drie kinderen, waaronder een dochter en zoon Rubén Oseguera González (1990, foto), wiens bijnaam El Menchito luidt. De zoon van El Mencho zou tot zijn arrestatie in 2015 de tweede in rang zijn geweest binnen het kartel. Ook de schoonzoon van Cervantes speelt een belangrijke rol in de organisatie.

Zie ook: Zo rekruteert een drugskartel zijn leden.