Het verloren leven van Rida Bennajem

Geen wonder dat er plannen zijn een speelfilm te maken op basis van het boek Mocro Maffia van Wouter Laumans en Marijn Schrijver. Het verloren leven van Rida Bennajem is een iconische vertelling en een tragische kern van de Mocro Wars van Amsterdam.

Door @Wim van de Pol

Tussen het dreigende Marokkaanse rotjoch (1991) dat in 2010 op een nacht op straat in Amsterdam twee rappers “schiet” – zomaar, omdat het kan – en zijn einde op de begraafplaats van Tétouan in de regen, zit het verhaal. Het is de verdienste van Mocro Maffia dat de schrijvers de moeite hebben genomen het gezin Bennajem te tonen, op straat te spreken met jongens en meisjes die ook Rida hadden kunnen zijn, de kleuterjuf op te zoeken.

Aardappels

Zoals de gemiddelde Nederlander dol is op Al Pacino en Michael Corleone in The Godfather, zo kennen Rida Bennajem en zijn vriendjes het Italiaanse tv-drama Corleone over het leven van Totò Riina uit hun hoofd. Rida’s moeder serveerde vaak Hollandse aardappels, vlees en groente maar sprak nauwelijks Nederlands. Er is heel veel te vertellen over die rotjongens en hoe zij tot hun afschuwelijke overvallen en moorden zijn gekomen.

Begrijpen

Er is ook veel te begrijpen over de motieven in de levens van de jongens die de moordopdrachten uitvoeren met AK-47’s. Daar geeft Mocro Maffia een aanzet voor. De bloeddorst, de geldzucht, de drang iemand te zijn en te ontsnappen uit de schotelbuurten is nu eenmaal ook het probleem van de witte Nederlanders wiens kinderen spelen in de speeltuintjes van de Staatsliedenbuurt. En van nabestaanden die per “ongeluk” worden weggevaagd.

Duisternis

De schrijvers van de Mocro Maffia hebben ook manmoedig gepoogd orde te scheppen in oorzaken en gevolgen in de slachting. Wel of geen geripte 200 kilo in Antwerpen? Speelde Gwenette nu wel of geen dubbelrol? Verraadde en verloochende Benaouf A. “zijn” (?) huurmoordenaar Rida Bennajem? Ze komen er niet uit, de politie evenmin en het Openbaar Ministerie in de rechtszaal al helemaal niet. Dna-bewijs – moedwillig achtergelaten haren (?) en vaak verwisselde truien (?) – ten spijt. Onderwereldmoorden worden nu eenmaal beraamd, medegepleegd en uitgevoerd in de duisternis. De players zelf weten niet eens altijd zeker of ze de goede laten doodschieten. Speculeren, ook door journalisten, kan levensgevaarlijk zijn. ‘Als ik mijn mond open doe, moet mijn moeder mijn broertje begraven’, zei een verdachte.

Voorzichtigheid

Uitleggen hoe alle moorden in elkaar hebben gezeten kan het boek niet. Mocro Maffia biedt wel een mooi overzicht van de feiten en brengt de vele moorden met elkaar in verband waar dat kan. Voorzichtigheid wordt gestimuleerd: namen van betrokkenen kunnen dezelfde zijn, motieven geheel anders.

Doodvonnis

Sterk zijn de beelden. Hoe rechercheurs blij aan Chris Bouman uitlegden dat de sms (‘we komen nu’) op zijn seintelefoon bij de moord op Bouhbouh is gevonden. Hoe Bouman zich toen realiseerde dat zijn uitgestelde doodvonnis daarmee definitef was getekend, en dagen erna zelfmoord pleegde in de bajes. De rechercheur die een duim opsteekt tegen een collega als hij Gwenette Martha kapot op straat ziet liggen.

Film

Aan het begin van het boek is Rida alleen die kut-Marokkaan. Aan het einde zou je willen dat hij – zoals gelukkig vele Marokkaanse jongens doen – er op tijd uit had kunnen stappen. Te laat, jammer dan. Verraden door een vriend, ‘die zemmel‘ (homo). Prima toch? Het leven van Rida is een film over cynisme en onverschilligheid.