Fotografe Letizia Battaglia fotografeerde jarenlang het geweld van de maffia op Sicilië. Ze heeft spijt dat ze in de jaren negentig het lijk van onderzoeksrechter Paulo Borsellino niet heeft vastgelegd, omdat het te veel verminkt was. ‘Ook die moord had de wereld moeten zien.’

Afrekening

Het was de Corleone-familie die later werd geportretteerd in de film “The Godfather”, die het leven op Sicilië op zijn kop zette. ‘Pas in de jaren vijftig hoorde ik voor het eerst van een afrekening op straat’, vertelt de 82-jarige fotografe aan Rop Zoutberg, correspondent van de NOS in Italië. ‘Er was iemand neergeschoten en de mensen zeiden dat het een lid van de maffia was. Het verbaasde iedereen, want het geweld was geen deel van ons leven.’

Battaglia vond dat de wereld moest weten wat er aan de hand was, en ze besloot het geweld te gaan fotograferen. Ze deed dit voor de regionale krant waar ze voor werkte, L’Ora.

Romp

Nadat onderzoekrechter Falcone begin jaren negentig met een autobom om het leven was gebracht, werd ook een tweede rechter bruut vermoord door de maffia. De fotografe zag zijn lijk: ‘Daar lag Borsselino. Zijn hoofd was van zijn romp geblazen. Ik heb toen geen opnames gemaakt. Kon ik die man zonder zijn hoofd fotograferen? Hoe? Vreemd genoeg heb ik er later spijt van gekregen. Ook die moord had de wereld moeten zien.’

Maffia verzwakt

Battaglia vertelt de NOS dat het leven nu beter is in Palermo: ‘De openlijke macht van de maffia is verzwakt, de fascinatie voor de misdaad zie je niet meer. Grote maffiabazen zijn weg. Hun oude, gewapende bendes zijn er niet meer.’ Tegenwoordig gaat het volgens haar om hoogopgeleide mensen: ‘Zij gebruiken de structuur van de maffia voor hun eigen macht, bij hun zelfverrijking. Overal waar het geld zit, daar kom je ze tegen. Daar zit de maffia.’

Verzachting

Battaglia ziet haar foto’s dit jaar tentoongesteld in het Maxxi in Rome, het nationaal museum voor de kunsten. Op de site van het museum zegt ze: ‘Mijn foto’s zijn vaak bloedig, een beetje moeilijk om te accepteren. Maar deze aandachtige tentoonstelling hier, voelt bijna als een soort verzachting voor me, voor al het lijden dat ik heb vastgelegd.’

Het verhaal, en de reportage van de NOS vind je hier.