Hakkelaar betaalde gewoon nooit

De zaak van Johan V. – van oorsprong een woonwagenbewoner en autohandelaar – is in meerdere opzichten van historisch belang. Ten eerste omdat de eerste kroongetuigen in Nederland – door de toenmalige officier van justitie Fred Teeven – tegen De Hakkelaar werden ingezet. En ten tweede omdat door een arrest van de Hoge Raad in zijn zaak de Belastingdienst mensen die weigeren belasting te betalen of inzage te geven over hun vermogen niet alleen civielrechtelijk maar ook strafrechtelijk kunnen worden aangepakt.

Door Wim van de Pol

In 1998 veroordeelde het Amsterdamse gerechtshof Johan V. tot 5,5 jaar cel en een boete van een miljoen gulden voor het opzetten van wereldwijde hasjhandel, van Pakistan naar Noord-Amerika en Nederland. Hij was begin jaren negentig, volgens de Amerikaanse Drug Enforcement Agency (DEA) één van de grootste hasjhandelaren ter wereld.  

De huidige staatssecretaris van Justitie, Fred Teeven, zette als officier van justitie in 1996 twee kroongetuigen in tegen zijn organisatie. Een Amsterdamse garagehouder en de Indiêr Fouad Abbas. Abbas werd in Nederland vrijgesteld van vervolging en betaalde alleen een boete in ruil voor zijn verklaring.

Na die veroordeling kwamen de berekeningen van de Belastingdienst op gang. Tussen 1989 en 1991 zou V. al gigantische bedragen hebben verdiend, terwijl zijn organisatie al wel werd onderzocht maar niet werd aangepakt. De fiscus kwam dus met navorderingen op van honderden miljoenen guldens maar V. betaalde nooit.

In maart 2000 spande de Belastingdienst een kort geding aan tegen de Hakkelaar en een rechter beval dat V. een jaar lang mocht worden gegijzeld. Maar ook tijdens die detentie betaalde V. de aanslagen niet. Hij weigerde de fiscus inzage te geven in zijn vermogen.

Toen besloot de Belastingdienst aangifte tegen V. te doen wegens overtreding van de fiscale inlichtingenplicht. En dat leidde tot een veroordeling van twee jaar, die in hoger beroep echter geen stand hield. Volgens het Amsterdamse gerechtshof was de strafrechtelijke vervolging in strijd met de beginselen van een goede procesorde omdat in de richtlijnen van de Belastingdienst staat dat tegen een wanbetaler een civiele procedure moet volgen en eventueel een strafsanctie.

Maar in een recent arrest van 20 december 2011 concludeerde de Hoge Raad anders. Er mag ook een een strafrechtelijke procedure worden ingezet, met verdenking van witwassen. De actie van dinsdag is een rechtstreeks gevolg van dat arrest.