Meer dan 800.000 mensen die ooit verdacht zijn geweest van een misdrijf, lopen sinds vandaag de kans door een computer gekoppeld te worden aan nieuwe strafbare feiten. De Nederlandse politie begint vandaag met het intensief opsporen van verdachten door automatische gezichtsherkenning. Foto’s van vroegere verdachten worden vergeleken met nieuw materiaal.

Wanneer rechercheurs een verdachte op een foto of filmpje willen identificeren, kunnen ze een actuele foto (of stilstaand beeld uit een video) automatisch laten vergelijken met een databases met oude mugshots, meldt de NOS. Is de persoon op die foto aanwezig in de database, dan wordt er alarm geslagen.

Paspoort

Op dit moment staan er ruim 800.000 gezichten in de databank: veroordeelde misdadigers, maar ook verdachten die nog niet zijn veroordeeld. ‘Je komt erin terecht als je wordt gearresteerd voor een misdrijf waar minimaal een jaar cel op staat’, zegt projectleider John Riemen tegen de NOS. Foto’s van paspoorten of rijbewijzen komen niet in de gezichtsvergelijker terecht. In de Verenigde Staten gebeurt dat wel, maar in Nederland is daarvoor geen wettelijke basis. De politie wil niet zeggen of dat wenselijk is: dat is ‘aan de politiek’. Een toekomstig kabinet kan besluiten om dat mogelijk te maken.

Asielzoekers

Gezichten van verdachten kunnen ook worden vergeleken met die van asielzoekers, uitgeprocedeerden en aanvragers van een Nederlands visum. Daaronder zijn mensen die niets op hun kerfstok hebben; om foto’s met deze ‘vreemdelingendatabase’ te vergelijken, is dan ook toestemming van het Openbaar Ministerie nodig.

Feature Creep

Privacy-voorvechters hebben felle kritiek op de herkenningssoftware, die door de politie ‘Catch’ wordt genoemd. Het steekt ze dat er geen politiek debat is gevoerd over de invoering van het systeem, in tegenstelling tot de vingerafdrukdatabase. Ook is volgens hen maar de vraag waar de database in het vervolg voor gebruikt gaat worden. ‘Dat heet feature creep: iets wordt voor een bepaald doel ingevoerd, maar wordt vervolgens voor hele andere doeleinden gebruikt.’