De huidige staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, Fred Teeven, heeft in 2000 als officier van justitie een heel opmerkelijke deal gesloten met drugcrimineel Cees H. De op Luxemburgse rekeningen verstopte miljoenen van H. werden witgewassen door justitie, terwijl de Belastingdienst overal buiten werd gehouden. Dat meldt Nieuwsuur dinsdagavond.
'Witwasoperatie'
Het gaat om een ontnemingsschikking waarin drugscrimineel Cees H. op het eerste gezicht 750.000 gulden aan de Staat betaalt. Maar uit de rest van de schikking blijkt dat het er feitelijk geld wordt witgewassen ten gunste van de crimineel. De deal regelde namelijk dat miljoenen zwart geld door justitie werden teruggestort aan de drugscrimineel. Belastingvrij, want in de schikking is de voorwaarde opgenomen de Belastingdienst niet wordt geïnformeerd. Deskundigen oordelen hard over de schikking. 'Dit is een witwasoperatie', stellen de hoogleraren belastingrecht Jaap Zwemmer en Guido de Bont vanavond in Nieuwsuur vast.
Informatie?
Wat het voordeel is voor de Staat om in ruil voor 750.000 gulden meer dan vijf miljoen wit te wassen, blijkt op geen enkele manier uit de schikkingsovereenkomst. Een mogelijkheid is dat het Openbaar Ministerie informatie over andere criminelen heeft gekregen. Dat gebeurt vaker, maar mag niet met een schikkingsovereenkomst geregeld worden. Die mag alleen over geld gaan. Bovendien ontkent de advocaat van Cees H., Jan-Hein Kuijpers, dat zijn cliënt überhaupt informatie aan justitie heeft gegeven.
Geen toestemming
Maar er is meer. Teeven had vooraf geen toestemming van de top van het OM voor de overeenkomst. Hij sloot de deal, samen met toenmalig plaatsvervangend hoofdofficier Ben Swagerman, zonder dat hij het College van procureurs-generaal, dat het landelijke opsporings- en vervolgingsbeleid van het OM bepaalt, inlichtte over het buitensluiten van de Belastingdienst.
'Verwerpelijk'
Dato Steenhuis, toen binnen het College van procureurs-generaal verantwoordelijk voor alle ontnemingen met criminelen, die dus niet op de hoogte was, zegt in Nieuwsuur: 'Ik zou deze deal nooit hebben goedgekeurd. (…) Ik vind het moreel verwerpelijk dat je buiten de Belastingdienst om dit soort dingen regelt.'
Handtekening
Pas twee maanden na de ondertekening van de overeenkomst, toen de uitbetaling van de miljoenen en de geheimhouding naar de Belastingdienst niet meer terug te draaien waren, confronteerden Teeven en Swagerman de waarnemend voorzitter van het College van procureurs-generaal met de voldongen feiten. De waarnemend voorzitter heeft toen alsnog zijn handtekening onder de reeds gesloten deal gezet. De rest van het College kreeg niets te horen over de precieze inhoud van de deal, en ook de minister en de Belastingdienst werden niet geïnformeerd.
Spierwit geld
Advocaat Jan-Hein Kuijpers bevestigt vanavond in Nieuwsuur dat de deal volgens alle afspraken is uitgevoerd. Omdat Kuijpers zelf niet van witwassen beschuldigd wilde worden, moest het geld via een justitie-rekening verlopen. Kuijpers: 'Ik had voorgesteld en ook wel bedongen dat het geld uit het buitenland eerst naar justitie zou gaan en dan naar die vriend van mijn cliënt, waardoor het spierwit was. Sowieso, of het nou wel of geen drugsgeld was of zwart geld of grijs geld of wat dan ook.' Uiteindelijk is er een bedrag van tussen de vijf en zes miljoen gulden daadwerkelijk via deze constructie overgemaakt, bevestigt Kuijpers.
Geheim
In de schikkingsovereenkomst van 15 juni 2000 (.pdf) belooft Teeven dat het Openbaar Ministerie twee Luxemburgse bankrekeningen van Cees H. 'met grote voortvarendheid' zal leeghalen. Vervolgens zal het OM het geld via een rekening van het Openbaar Ministerie 'terstond aan H.' overmaken. En dat alles onder de expliciete voorwaarde van 'volstrekte geheimhouding' waarbij ook 'de nationale en/of internationale Belastingdiensten en/of Fiscale autoriteiten' niets van de deal mogen weten.
'Er is hier sprake van een schikkingsovereenkomst tussen het OM en een belastingplichtige', zegt emeritus hoogleraar Jaap Zwemmer. 'In de overeenkomst is expliciet opgenomen dat er geen mededelingen worden gedaan over de inhoud aan de Belastingdienst. Dat is een clausule die nooit gesloten had mogen worden. Dat is bizar. En dat is in strijd met alle regels van de rechtsstaat.'
In lijn met regels
Het niet inlichten van de belastingdienst is in strijd met de richtlijnen die toen en nu nog steeds gelden. 'Het is niet conform de regels', zegt Zwemmer. 'Altijd vindt er overleg plaats tussen het OM en de belasting als het gaat om de ontneming van voordeel.' Toch houdt minister Opstelten in een reactie aan Nieuwsuur vol dat de overeenkomst conform de toenmalige wet- en regelgeving was. Hij schrijft: 'De uiteindelijke schikkingsovereenkomst is in 2000 aan de waarnemend voorzitter van het College van procureurs-generaal voorgelegd. Er is namens het College met deze schikkingsovereenkomst ingestemd. De schikkingsovereenkomst was in lijn met de toen geldende wet- en regelgeving.'
Medeplichtigheid
Hoogleraar Zwemmer zegt daarover: 'Als je naar de richtlijn kijkt waarin duidelijk staat dat er afstemming moet plaatsvinden met de Belastingdienst, dan is dat een ongehoorde opmerking van de minister.' Hoogleraar belastingrecht Guido de Bont: 'Als je hier goed naar kijkt, als je ziet wat voor rol het OM heeft bij het verhullen van die achtergrond, dan zou je ook nog kunnen denken aan medeplichtigheid bij het verhullen van belastingfraude.'