Rechters straffen ’te slap’, te laag en verdachten moet langer vastzitten, of ze nu schuldig zijn of niet. Fred Teeven, de “crimefighter” die toch zoveel onbegrijpelijk coulante deals met criminelen maakte stak deze week zijn kop weer eens boven het maaiveld.
Door @Wim van de Pol
Het is de vraag of de uitspraken die hij doet in weekblad de Groene Amsterdammer dienstig zullen zijn in zijn ambitie om op te stijgen tot de Raad van State. We zetten ze nog even op een rij, zodat ieder zijn conclusies over Teeven als staatsman kan trekken.
Voorlopige hechtenis
In Nederland zitten mensen het snelst, het vaakst en het langst in voorlopige hechtenis, heel vaak ten onrechte. Teeven:
Ik lig daar niet wakker van. Elke dag dat we zo’n verdachte te pakken hebben kan ook een voordeel zijn. En het is ook zo dat als iemand wordt vrijgesproken het nog niet wil zeggen dat hij het niet heeft gedaan. De echte koude vrijspraak is niet boven de twee procent.
Rechters
Teeven was de vader van haastige wetswijziging (bijvoorbeeld) over een extra grond in het Wetboek van Strafvordering voor hechtenis ingeval van strafbare feiten tegen hulpverleners. Nu blijkt dat de beweegreden van staatssecretaris Teeven vooral was ingegeven door politieke drang:
Die uitbreiding komt rechtstreeks uit een officiersbrein. Toen ik vvd-Kamerlid werd in 2006 heb ik het slachtofferbeleid gebruikt als rechtvaardiging om mensen langer in voorarrest te houden. Het OM had daar behoefte aan, en de politie ook. En in de maatschappij hoorde je ook: “Die mensen die vastzitten voor geweldsdelicten, die zijn veel te snel weer op straat.” Het achterliggende idee was, en daar hebben wij een politiek punt van gemaakt, dat rechters veel te slap straffen. Dat vond ik al vijftien jaar.
Over straffen:
Als je te hoge straffen oplegt, heb je alleen last van de NRC, en een handjevol beroepscolumnisten. Als je te laag straft, heb je van zeventig procent van Nederland last.
Advocaten
Teeven’s law and order benadering van het strafrecht (b.v. langer en meer straffen) wordt niet geschraagd door wetenschappelijke steun (criminaliteit neemt erdoor toe) en stuitte uiteindelijk op teveel weerstand. Toch wilde de Teeven’s politiek onderbuik ermee door. De staatssecretaris maakte van geldnood een deugd: bezuinigen op sociale advocatuur, iets dat hij natuurlijk niet besprak met de Tweede Kamer:
Verdere verstrenging van het strafrecht zat er nu niet meer in. Toen heb ik me toegelegd op de bezuiniging op de advocatuur. Het is een andere manier om hetzelfde effect te bereiken. Als je aan een advocaat niet al te veel tijd geeft om aan een verdachte te besteden, dan wordt het ook niet zo veel, die verdediging.
Niet linksom, dan rechtsom, is het devies van Teeven, of het volgens de geest van de wet is, het maakt hem echt niet uit.
Wie wil lezen hoe Fred Teeven als officier van justitie de wet naar zijn hand zette, lees het boek Fred en de Wet. Of lees:
Het drama van Ruud van de Coentunnel
Informatie over Teeven-deal achtergehouden (let wel de “Bruinsma-geld”-deal, niet die van Cees H.)
Corruptie bij FIOD en Douane werd staatsgeheim