Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken presenteert vandaag een wetsvoorstel waarin inlichtingendiensten meer bevoegdheden krijgen om af te tappen. Als de wet wordt aangenomen, mogen inlichtingendiensten ongericht informatie over telefoongesprekken en internetverbindingen verzamelen. Op die manier moet zware criminaliteit en terrorisme worden bestreden.

Ongericht tappen is zeer omstreden, onder meer na onthullingen van klokkenluider Edward Snowden over de werkwijze van de Amerikaanse geheime dienst NSA en andere westerse inlichtingendiensten.

De Nederlandse inlichtingendiensten hadden al langer de bevoegdheid om communicatie door de ether uit de lucht te plukken, maar het gros van de communicatie gaat tegenwoordig via de kabel. De AIVD en MIVD mogen volgens dit wetsvoorstel ook deze gesprekken ongericht natrekken.

‘Meestal keur ik verzoeken goed’

Plasterk zegt dat met de uitbreiding van de bevoegdheden de controle op privacy ook strenger wordt. Zo krijgt de toezichthouder CITV meer macht en wordt de ‘commissie-stiekem’ van de Tweede Kamer geïnformeerd over besluiten. Plasterk benadrukt bovendien dat hij elk besluit tot ongericht tappen persoonlijk moet ondertekenen.

Maar in een interview met het AD wil de minister niet zeggen hoeveel verzoeken van de inlichtingendiensten hij weigert. ‘Meestal keur ik het goed, soms keur ik het af’, is het enige wat hij er over wil zeggen. Ook wil Plasterk niet zeggen of AIVD’ers die zich niet aan de nieuwe regels houden, worden gestraft.

Automatische analyse

Vorig jaar bestelden de Nederlandse geheime diensten al een spionagesysteem dat door de enorme bergen data ploegt en daar patronen uit haalt. Deze systemen waarschuwen automatisch bij verdachte patronen. Omdat alles volautomatisch gaat, is er geen concrete verdenking meer nodig.