De Lelystadse kortgedingrechter heeft woensdag nagenoeg alle gedetineerden van Penitentiaire Inrichting in Lelystad in het ongelijk gesteld. Zij hadden bezwaar gemaakt tegen het systeem van het Duitse bedrijf Telio, dat uit oogpunt van 'orde en veiligheid' telefoonverkeer door gedetineerden kan controleren en blokkeren. Alleen telefoonverkeer tussen gedetineerden en hun advocaten kan niet door de directie van de inrichting worden gecontroleerd. De rechter heeft echter de vorderingen van de gedetineerden – op één klacht na – niet inhoudelijk beoordeeld. Daarom blijft er ruimte voor nieuwe procedures.

De PI Lelystad maakt sinds enige jaren gebruik van de diensten van het Duitse bedrijf Telio voor de verwerking van alle telefoonverkeer van gedetineerden.

Dat bedrijf kan opnames maken van gesprekken van gedetineerden in opdracht van de directie maar ook bepaalde nummers en diensten blokkeren. Gedetineerden klagen hierover, ook al omdat bellen duurder is geworden en omdat collect bellen niet meer mogelijk is.

De centrale voor gedetineerdentelefonie werkt op basis van een zogenoemd voice over internet protocol (VoIP). Het systeem is gekoppeld aan een rekening-courant. Iedere gedetineerde binnen de PI beschikt via deze rekening-courant over een tegoed waarmee aankopen kunnen worden gedaan in de inrichtingswinkel en waarmee getelefoneerd kan worden.

Ook andere PI's in Nederland maken gebruik van de diensten en installaties van Telio.

De kortgedingrechter heeft de vorderingen van de gedetineerden op die van één gedetineerde na, niet inhoudelijk kunnen beoordelen. Zo was niet duidelijk of de gedetineerden de advocaat wel had gemachtigd en bleek de advocaat hen niet te hebben gesproken. Evenmin was duidelijk of het merendeel van gedetineerden dat inmiddels de inrichting al weer had verlaten, de zaak wel wilde doorzetten na hun vrijlating. De rechter was verder van oordeel dat een Gedeco, gedetineerden-commissie, niet zelfstandig kan procederen.

Ten aanzien van één gedetineerde kwam de rechter wel tot een inhoudelijk oordeel.

Maar de vordering van deze gedetineerde is afgewezen omdat niet duidelijk was aangegeven wat het bezwaar van de nieuwe regeling is.

De Directie van een PI heeft veel vrijheid heeft om het beleid te bepalen in de inrichting waarbij orde en veiligheid voorop staan. De rechten om te kunnen telefoneren, zoals ook staan in de Penitentiaire Beginselen Wet, worden door de nieuwe maatregelen niet aangetast.

Hier de uitspraak.