Als criminelen in de gevangenis een rechtvaardige behandeling krijgen is de kans dat ze na de gevangenis opnieuw in de fout gaan kleiner. Dat blijkt uit onderzoek van de Vrije Universiteit in Amsterdam. PVV-staatssecretaris Ingrid Coenradie van Justitie werkt, net als het vorige kabinet, aan steeds slechtere omstandigheden voor gedetineerden.

Gedrag na detentie

Criminoloog Matthias van Hall onderzocht hoe gedetineerden worden behandeld en wat daarvan de gevolgen zijn in hun denkwijze en gedrag na detentie.

Van Hall: ‘De manier waarop gedetineerden worden behandeld, is van invloed op hun perceptie van rechtvaardigheid en hun naleving op de wet.’

Van Hall onderzocht de reactie van criminelen op hun contacten met de verschillende actoren in de strafrechtketen, zoals politiemensen, officieren van justitie, rechters, penitentiair inrichtingswerkers, reclasseringswerkers en advocaten.

Vertrouwen

Het blijkt dat een eerlijke en respectvolle behandeling door autoriteiten cruciaal is voor het vertrouwen in het rechtssysteem en de bereidheid van veroordeelde criminelen om zich aan de wet te houden.

Van Hall toont dat gedetineerden die zich rechtvaardig behandeld voelen door de verschillende actoren in de strafrechtketen, minder kans hebben op herhaling van crimineel gedrag na hun vrijlating.

Politie

Het minst tevreden zijn delinquenten over hun behandeling door de politie. De ervaring met de politie heeft ook invloed op hoe gedetineerden later de bejegening door andere actoren ervaren. Van Hall: ‘Dit suggereert dat vroege negatieve ervaringen doorwerken in hun algehele perceptie van het rechtssysteem.’

Van Hall roept op tot meer aandacht voor de manier waarop criminelen worden behandeld. Want zo kan vertrouwen in het systeem groeien en het herhaling van crimineel gedrag verminderen.

Versobering

Justitie werkt de laatste jaren op verschillende manieren aan versobering van het detentieregime. Dat is om de problemen door het personeelstekort bij de gevangenissen tegen te gaan, maar ook omdat ministers en staatssecretarissen willen dat crimineel handelen in de bajes moeilijker wordt.

De maatregelen leiden onder meer tot minder arbeid en minder luchten.

Het afgelopen jaar bleek dat gedetineerden in verschillende penitentiaire inrichtingen langer zijn opgesloten dan in de wet staat voorgeschreven.

In 2014 bepaalde een rechter in kort geding, naar aanleiding van maatregelen door toenmalig staatssecrataris Fred Teeven, dat die in strijd met de wet waren.

Zie ook:

‘Staatssecretaris wil veroordeelden in buitenland straf laten uitzitten’

Gevangenisbaas heeft zorgen om stoere taal regeerakkoord

Nederlandse gevangenissen: te veel uren op cel door personeelsgebrek

‘Vaker geweld tussen zware criminelen in gevangenissen’

PVV over veiligheid: ‘Hoogste tijd voor zero-tolerance’

‘Taghi slaapt in cel met temperatuur rond vriespunt’ (UPDATE)