Bij verschillende gemeenten zijn paspoorten aangevraagd voor (soms) onwetenden burgers en vervolgens uitgereikt aan criminelen. De paspoorten werden “gekloond” door ambtenaren. Dat schrijft Het Parool. Eén zaak leidde tot een intern onderzoek toen eind 2014 een man zich meldde bij de balie van de afdeling reisdocumenten van de gemeente Utrecht omdat zijn paspoort was geblokkeerd en als vermist was opgegeven, terwijl hij dat zelf niet had gedaan. Uit een brief die staatssecretaris Digitalisering en Koninkrijksrelaties Alexandra van Huffelen (D66) op 8 juli naar de Tweede Kamer heeft gestuurd staat dat er de afgelopen tien jaar veel is misgegaan bij de uitgifte van paspoorten.

Dertien paspoorten

Een jongen die stage liep bij de gemeente Utrecht blijkt door ten onrechte hanteren van een spoedprocedure het vier ogen-principe te hebben kunnen ontwijken zodat het paspoort kon worden uitgereikt aan iemand met een andere identiteit. De destijds minderjarige Mohamed K. kreeg uiteindelijk vier maanden jeugddetentie. Hij had in drie maanden zo zeker dertien paspoorten laten vervaardigen met de identiteit van een bestaand persoon en de foto van een crimineel.

2,4 miljoen keer geschonden

Uit een steekproef onder zeventien gemeenten bleek dat in een kwart van de gevallen de procedures niet werden gevolgd. Voor dat onderzoek werden aanvragen voor 8,7 miljoen paspoorten gecontroleerd. Het vier ogen-principe werd 2,4 miljoen keer geschonden.

In ruim 180.000 gevallen is een pasfoto toch goedgekeurd door een ambtenaar nadat software de foto had afgekeurd. Ook zijn paspoorten uitgegeven buiten de openingstijden en documenten verstrekt nadat de aanvraagtermijn van drie maanden al verlopen was.

Hoe vaak er daadwerkelijk is gefraudeerd is onbekend. Er is wel bekend dat er nu meerdere strafrechtelijk onderzoeken naar ambtenaren lopen.

Noffel

Eén van de paspoorten die Mohamed K. vervalste was in het bezit van Naoufal “Noffel” F. toen die op 16 april 2016 werd aangehouden in Dublin. F. is inmiddels tot levenslang veroordeeld voor het opdracht geven voor twee moordaanslagen waarvan er één is geslaagd. Een ander paspoort dat hij bij zich had blijkt te zijn uitgereikt in Den Haag door gemeenteambtenaar Mildred van D.. Zij zou tussen 2009 en 2014 zeker 22 paspoorten hebben gekloond voor criminelen.

Volgens justitie deed Van D. dat in opdracht van zware drugscriminelen. Hoewel er in 2016 aanwijzingen waren dat zij had gefraudeerd bleef zij nog tot 2020 in dienst van de gemeente, hoewel na een schorsing en een overplaatsing.

Medeweten

Paspoorten zijn ook gekloond met medeweten van personen. Zo kwam in 2015 in onderzoek 26Koper naar voren dat een man hiervoor 1.000 euro per maand betaald kreeg. Ridouan Taghi is 2019 in Dubai gearresteerd toen hij daar verbleef op een in Den Haag uitgereikt paspoort op naam van die bewuste persoon.

Uit een onderzoek van de Rijksrecherche blijkt volgens Het Parool dat een inmiddels veroordeelde Marechaussee op Schiphol in opdracht van criminelen in de systemen controleerde of eerder gekloonde paspoorten nog safe waren en geen wantrouwen opwekten.