24 september 2025
Stembureau in Limburgse PI voor iedereen
In de Penitentiaire Inrichting (PI) Ter Peel wordt door de gemeente Horst aan de Maas voor de Tweede Kamer-verkiezingen en de gemeenteraadsverkiezingen een stembureau ingericht waar zowel gedetineerden als omwonenden kunnen stemmen. Het is de bedoeling dat dit voortaan een vast stembureau wordt, aldus L1.
Succes
Vrouwelijke gedetineerden hadden in de gedetineerdencommissie ten tijde van de Europese verkiezingen om een stemgelegenheid gevraagd, waarop de gemeente besloot bij de bajes een mobiele stem-unit in te richten. Dat bleek een succes. Nu is het de bedoeling dat bij de PI een vast stembureau komt.
Wettelijk is het zo dat een stembureau voor alle Nederlanders toegankelijk moet zijn. Een stembureau in een PI inrichten voor gedetineerden kan dus niet zomaar omdat dit ook van buiten toegankelijk moet zijn.
Als gedetineerden in Nederland stemgerechtigd zijn, kunnen ze in de praktijk alleen stemmen op een verlofdag of anders via een volmacht. Daarom laten de meeste gedetineerden het maar zitten.
Uitzonderingen
Maar bij vorige verkiezingen in Nederland zijn er wel op beperkte schaal stemvoorzieningen geweest in penitentiaire inrichtingen. Dit waren uitzonderingen.
In 2010 was er als pilot een mobiel stembureau in tbs-kliniek De Kijvelanden, en tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2017 werden in enkele PI’s gesloten stemlokalen ingericht, specifiek voor gedetineerden en medewerkers.
PI Almelo had bijvoorbeeld een mobiel stemlokaal, dat tijdelijk in een stilteruimte was opgezet. Ook jeugdinrichting De Hartelborgt richtte een besloten stemlokaal in waar meerderjarige jongeren en personeel hun stem konden uitbrengen.
Belangenorganisaties zoals Bonjo hebben meerdere malen in onder meer rechtszaken aangedrongen op betere stemmogelijkheden in PI’s.