Het Afrikaanse Mozambique speelt een steeds belangrijkere rol in de internationale heroïnehandel. Jaarlijks wordt zo’n 40.000 kilo door het land vervoerd. Door corruptie en internationale nalatigheid kan de handel ongestoord opbloeien, waarbij door de criminelen steeds vaker gebruik gemaakt wordt van WhatsApp-netwerken. 

Productie van heroïne vindt voornamelijk plaats in Afghanistan, waar de opbrengsten mede worden gebruikt om terrorisme te financieren. In het zuiden van het door bloedig geweld verscheurde land liggen de uitgestrekte papavervelden. Vanuit daar gaat het naar de zuid-west kust van Pakistan, naar een havenstad als Makran. Daar wordt de heroïne in zogenaamde dhows geladen, houten boten van zo’n 20 meter lang, die vervolgens koers zetten naar de noordkust van Mozambique. Een dhow (foto boven) vervoert gemiddeld een ton heroïne. Per jaar maken 40 dhows dus de oversteek van Pakistan naar Afrika.

Pakhuizen

De dhows stoppen zo’n 20 à 100 kilometer uit de kust van Mozambique, waar de lading wordt overgeheveld op kleinere bootjes. Die brengen de drugs aan land. Op het strand wordt de heroïne opgepikt en vervolgens gestald in pakhuizen. Vandaar gaat het over land met kleine trucks naar Johannesburg, een tocht van zo’n 3000 kilometer; daar wordt de heroïne verscheept naar Europa. (Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Turkije

Naast Mozambique is ook Turkije een belangrijke doorvoerhaven voor de heroïne die afkomstig is uit Afghanistan. Die route loopt over land. Omdat die wegen steeds vaker worden belemmerd, wijkt een deel van de handelaren, voornamelijk families uit Zuid-Oost Azië, uit naar de zeeroute naar Mozambique. De handel wordt daar vrijwel ongemoeid gelaten. Politici van de regeringspartij Frelimo, die al jarenlang aan de macht zijn, geven de drugshandelaren in ruil voor flinke sommen geld vrij spel. Vaak ook zijn andere legale bedrijven betrokken bij de handel.

Nieuwe trend

Een nieuwe trend in de heroïnehandel in Mozambique is het gebruik van WhatsApp. Door de snelle opmars van het gebruik van de mobiele telefoon in het Afrikaanse land, wordt het ook voor tussenpersonen en handelaren gemakkelijker om buiten de bestaande handelskanalen in Mozambique te opereren. Via WhatsApp-netwerken krijgen ‘freelancers’ en avonturiers een steeds belangrijkere rol in de handel.

Containers

De heroïne wordt niet alleen via dhows naar Mozambique vervoerd. Steeds vaker ook worden de drugs via containers met dekladingen in de havensteden Nacala en Beira aan land gebracht. Cijfers over hoeveelheden zijn vooralsnog niet bekend.

800 miljoen dollar

De heroïnehandel in Mozambique vertegenwoordigt een bedrag van zo’n 600 tot 800 miljoen dollar; daarmee is heroïne na steenkool het tweede exportproduct van het land. Volgens schattingen blijft zo’n 100 miljoen dollar in het land zelf. Het bedrag gaat op aan omkopingen, fees voor transporteurs, opslag, etc.

(Dit artikel is grotendeels gebaseerd op een rapport van Joseph Hanlon van de London School of Economics and Political Science.)