Advies bij Hoge Raad: wijs herzieningsaanvraag Paarlberg af

Endstra is op 17 mei 2004 doodgeschoten voor zijn kantoor aan de Apollolaan in Amsterdam. Willem Holleeder werd enkele jaren later veroordeeld voor het afpersen van Endstra.

Endstra deed tussen 2002 en 2004 een serie betalingen aan bedrijven van Paarlberg, ter waarde van 17 miljoen euro. Ondanks dat Holleeder, noch een andere crimineel, dit geld ooit op heeft geëist bij Paarlberg, bepaalde het hof dat Paarlberg heeft geweten dat het geld van afpersing afkomstig was, en schuldig was aan witwassen.

Nieuwe feiten

Deze wetenschap was cruciaal om Paarlberg te kunnen veroordelen voor witwassen. Het hof stelde dat het mogelijk was dat Endstra daadwerkelijk geld schuldig was aan Paarlberg, maar dat is gebleken dat Paarlberg kennis had van de afpersing en dat het dus crimineel geld was dat hij ontving.

De advocaat van Paarlberg had bij de Hoge Raad in september vorig jaar een herzieningsaanvraag neergelegd op grond van nieuwe feiten die indertijd bij het gerechtshof niet bekend waren. Als het hof die ontlastende feiten wel had geweten dan zou Paarlberg mogelijk niet zijn veroordeeld, aldus de advocaat.

De nieuwe feiten lijken erop te duiden dat Paarlberg niets wist van de afpersing.

Stanley Hillis

Bij die nieuwe feiten gaat het om aantekeningen die Willem Holleeder in 2011 maakte in zijn cel, een brief die hij aan Paarlberg stuurde, een opgenomen telefoongesprek dat hij voerde met Peter R. de Vries op 29 april 2011 en verklaringen van Willem Holleeder tijdens zijn strafproces over meerdere onderwereldmoorden.

In dat proces is Holleeder veroordeeld voor het opdracht geven van moorden, samen met een crimineel samenwerkingsverband met Stanley Hillis (doodgeschoten in 2011) en Dino Soerel (net als Holleeder veroordeeld tot levenslang).

Holleeder vertelde volgens die stukken dat Paarlberg niets wist van de afpersing van Endstra. De crimineel Stanley Hillis eiste zijn bij Endstra ingelegde geld op, en afgesproken werd dat Endstra dat geld aan Paarlberg zou betalen, omdat die door een zakelijke ontvlechting toch nog financiële zaken zouden moeten afwikkelen. Volgens Holleeder had Endstra dat zelf bedacht: hij kon zo niet worden beticht van witwassen. De criminelen zouden later het geld bij Paarlberg nog af gaan persen.

Paarlberg is in 2012 veroordeeld door het hof. De afspraak in 2011 was dat Peter R. de Vries dit materiaal nooit naar buiten zou brengen, alleen als Holleeder gewelddadig aan zijn einde zou komen kon het worden gepubliceerd. De Vries hield zich niet aan deze afspraak. Hij overhandigde het in december 2018 aan de officieren van justitie die Holleeder vervolgden voor moorden.

Niet ontvankelijk

De advocaat-generaal vindt nu dat Paarlberg niet ontvankelijk moet worden verklaard in zijn herzieningsverzoek. Reden is dat in de aanvraag volgens hem onvoldoende wordt uitgelegd waarom de aangevoerde omstandigheden in het licht van de bewijsvoering van het hof tot vrijspraak zouden moeten leiden.

Daarnaast geeft de advocaat-generaal een inhoudelijke beschouwing over de “nieuwe feiten” in samenhang met de door het gerechtshof gebezigde bewijsvoering. Hij vindt de gegevens die in de aanvraag naar voren zijn gebracht van onvoldoende gewicht om te kunnen gelden als een echt novum.

Wél bekend

De advocaat-generaal denkt dat sommige elementen uit het verhaal van Holleeder net zo goed kunnen passen in het scenario dat Holleeder wel Endstra aan het afpersen was, terwijl Paarlberg daarvan op de hoogte was. De passages uit de aanvraag waren weliswaar bij het hof ten tijde van de berechting van Paarlberg niet bekend, maar de informatie die aan deze gegevens ontleend kan worden, sluit deels aan bij informatie die het hof wél bekend was.

“Dagboekaantekeningen”

Endstra heeft Paarlberg in zijn “dagboekaantekeningen” beschuldigd van meewerken aan de afpersing, bepaalde bedragen daarin komen overeen met wat er daadwerkelijk is betaald en ontvangen door Paarlberg. Een schriftelijk stuk waarin de door Paarlberg gestelde afspraken over afbetaling, die hij met Endstra zou hebben gehad, bestaat er niet.

De advocaat-generaal vindt dat bewijs dat het hof hanteerde al met al zo sterk dat de door de advocaat van Paarlberg aangedragen nieuwe feiten ‘van onvoldoende gewicht’ zijn om nader uit te zoeken en een herziening te rechtvaardigen.

24 miljoen euro

De conclusie van de advocaat-generaal is een onafhankelijk advies aan de Hoge Raad, die vrij is dat advies al dan niet te volgen. Maar meestal volgt de Hoge Raad dit advies op. Voorlopig is de uitspraak van de Hoge Raad in de zaak bepaald op 10 december 2024.

Paarlberg heeft zijn celstraf al enige jaren geleden uitgezeten. Aan hem is een ontnemingsmaatregel opgelegd waarin de betalingsverplichting aan de Nederlandse staat is vastgesteld op ruim 24 miljoen euro.

Eerder bepaalde een rechtbank dat Willem Holleeder de afgeperste 17 miljoen euro niet hoeft te betalen aan de Staat, omdat die dat geld nooit heeft ontvangen.

Zie het hele advies.

Zie ook:

Paarlberg: ‘ook na mijn dood gaat de strijd door’ (VIDEO)

‘Hillis wilde 10 miljoen afpersen van Paarlberg’

Paarlberg: hoop na Holleeder-gesprek (VIDEO)