AIVD en MIVD bestellen verboden spionagesysteem

De Nederlandse inlichtingendiensten AIVD en MIVD hebben spionagesystemen besteld die op grote schaal telefoon- en internetverkeer kunnen aftappen en verwerken, terwijl dat bij wet verboden is. Dat meldt de Volkskrant zaterdag. Het ministerie van Defensie loopt met de bestelling vooruit op een mogelijke wijziging in de wet, die de systemen wel legaal zou maken.

Met de systemen zouden vanaf 2014 communicatiemiddelen kunnen verwerken. Het is voornamelijk gericht op 'de wereld van het internetprotocol (IP)', een onderdeel van het systeem dat computernetwerken met elkaar laat communiceren. De Nederlandse diensten hebben nu nog geen toegang tot het IP.

Volautmatisch

Het systeem wordt waarschijnlijk geproduceerd door het Israëlische bedrijf Nice Systems. Die hebben eerder al systemen gebouwd als NiceTrack Mass Detection Center en NiceTrack Pattern Analyser, die data kunnen onderscheppen, monitoren, analyseren en opslaan.

Deze systemen waarschuwen automatisch bij verdachte patronen. Omdat alles volautomatisch gaat, is er geen concrete verdenking meer nodig. De minister hoeft daarom zijn handtekening niet meer te zetten om verkeer af te kunnen tappen.

It Greate Ear

Het volautomatisch doorzoeken en analyseren van data is in Nederland alleen toegestaan bij satellietverkeer. De MIVD luistert dat bijvoorbeeld af om troepen in Afghanistan en Mali te kunnen voorzien van informatie. 

In het Friese Burum staat daarom grondstation It Greate Ear ("Het grote oor"), waar een deel van de satellietcommunicatie wordt afgevangen. Die informatie wordt aangevuld door samenwerking met andere inlichtingendiensten.

Wet verruimen

Verreweg het grootste gedeelte van de communicatie gaat tegenwoordig echter via kabels, die volgens de wet niet automatisch mogen worden afgetapt. Het kabinet hoopt deze wet te kunnen verruimen, maar zou de systemen al hebben besteld.

Het parlement heeft echter nog niets te zeggen gehad over de systemen en moet de wet nog goedkeuren. Desondanks zegt de toezichthouder van de diensten, de CTIVD, dat het 'niet zo gek is' als de diensten op deze wetswijziging vooruit lopen. Ook de CTIVD wil de wet verruimen.

Britse tips

Eerder werd al bekend dat de Britse inlichtingendienst GCHQ, de tegenhanger van de Amerikaanse NSA, nauwe banden heeft met de AIVD en de MIVD. De GCHQ zouden de Nederlandse diensten tips geven over hoe ze de wetgeving kunnen verruimen om ook kabelverkeer af te kunnen tappen.

Ook zouden de Britten de Nederlanders advies geven over hoe geheime afspraken te maken met internetaanbieders.