Een speciale commissie waarin o.a. rechters en wetenschappers zitten, gaat fouten van het Openbaar Ministerie onderzoeken. Dat meldt het tv-programma Zembla (BNNVARA) in de uitzending van donderdagavond. Het gaat vooral om vormfouten die worden gemaakt, waardoor zaken bij de rechter stuk gaan. Nu worden fouten van het OM nog te vaak afgedekt, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Rechtspsycholoog Peter van Koppen. ‘Het OM wordt eigenlijk nooit op de vingers getikt. En dat betekent dus dat je een premie zet op liegen en bedriegen.’

Leren van fouten

Het college van procureurs-generaal (de landelijke leiding van het Openbaar Ministerie) heeft besloten een ‘OM-Reflectiekamer Kwaliteitsontwikkeling’ in te stellen. Deze onafhankelijke commissie gaat kijken hoe het OM kan leren van de fouten die ze hebben gemaakt en die door de rechter tijdens rechtszaken zijn geconstateerd. Topman Gerrit van der Burg zegt in de uitzending: ‘Fouten verdienen het om met elkaar het gesprek te hebben over hoe je dat kunt voorkomen een volgende keer, hoe je ervan kunt leren.’ Het Openbaar Ministerie komt hiermee tegemoet aan zorgen uitgesproken door advocaten en strafrechtgeleerden.

Afdekken

Politie en justitie moeten volgens regels werken die staan beschreven in het Wetboek van Strafvordering. De rechter houdt hier toezicht op. Vroeger legden rechters vaak sancties op als er fouten werden gemaakt door justitie. Het Openbaar Ministerie verloor dan bijvoorbeeld het recht om iemand te vervolgen. Nu gebeurt dat nauwelijks volgens strafrechtadvocaat Geert-Jan Knoops: ‘De regels die we in ons Wetboek van Strafvordering kennen die mogen in feite geschonden worden zonder dat daar nu hele duidelijke sancties tegenover staan.’  ‘Het is veel te ver doorgeschoten naar het afdekken van de fouten die zijn gemaakt’, zegt Marijke Malsch van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) in Zembla.

Niet bindend

De commissie, die nog dit jaar voor het eerst bijeen moet komen, gaat kijken of er patronen te ontdekken zijn in fouten die worden gemaakt door politie of het OM, zogeheten vormverzuimen. ‘En die patronen – als die worden ontdekt- vertalen in aanpassing van onze opleidingsprogramma’s, bijvoorbeeld. Of aanpassing van ons beleid. Of aanscherping van onze instructies of aanwijzingen’, aldus Van der Burg. De reflectiekamer zal bestaan uit oud-rechters, advocaten, politiefunctionarissen, wetenschappers en officieren van justitie. De voorzitter wordt een oud-rechter. De adviezen zijn niet bindend, daarvoor is volgens Van der Burg geen grondslag. ‘Maar neem van mij aan dat we ze uitermate serieus nemen.’

Zembla is vanavond te zien, op donderdag 7 november, 21:15, NPO 2