Niet eerder kwam de politie in Nederland zo beroerd in het nieuws als in deze zomer van 2015. De politie ligt al vanaf juni telkens onder vuur vanwege nieuwe incidenten, die de politie in een behoorlijk rottend daglicht zetten. Wat is er aan de hand met de Nederlandse politie?

Door Jillis Roelse

Op donderdag 25 juni jl. kwam de commissie Hoekstra met een ‘vernietigend rapport’ over de verdachte in de moordzaak van oud-minister Els Borst. Volgens de commissie hadden de politie, het openbaar ministerie en de geestelijke gezondheidszorg totaal niet samengewerkt en bovendien enorme blunders gemaakt. Hierdoor was tegen de verdachte Bart van U. (die ernstige psychiatrische problemen had) ‘geen tijdige actie’ ondernomen. Nu wordt Bart van U. verdacht van het ombrengen van zijn zus op 10 januari 2015 en van betrokkenheid bij de dood van Els Borst op 8 februari 2014.

Verpleegkundige

Vorige week maandag, op 10 augustus jl. werd Linda van der Giesen in Waalwijk neergeschoten. Zij stief op het parkeerterrein van het ziekenhuis, waar zij als verpleegkundige werkte. Linda was de dagen en weken hiervoor ernstig bedreigd door haar ex-vriend. Zij had hiervan dubbel aangifte gedaan bij de politie en verteld dat haar ex waarschijnlijk ook een vuurwapen had. Maar de politie deed met haar aangifte en alle beschikbare informatie niks, noppo en nada. In een korte persconferentie gaf de politie aan dat ‘de urgentie van de bedreiging niet goed was ingeschat.’ Er volgt nu een ‘diepgravend onderzoek’ naar de politie zelf ‘hoe dit zo heeft kunnen gebeuren’.

Hoofddorp

Gisteren kwam hier een nieuwe zaak bij.  Op 22 juni jl. werd in Hoofddorp de 34-jarige Raja Draaisma doodgeschoten. Ook zij werd enorm bedreigd en lastig gevallen door haar ex-vriend. Hij was in het bezit van een wapen en een geldige wapenvergunning. Raja Draaisma gaf dit door aan de politie, samen met het gegeven dat zij al een jaar lang door haar ex-vriend werd belaagd. Maar de politie deed hier nagenoeg niets mee. Er volgt nu een ‘zo goed mogelijk onderzoek’ naar ‘hoe alles precies is gegaan’.

Ernstig

Het valt op hoe ontzettend ernstig deze drie incidenten zijn. Het idee dat Els Borst, Linda van der Giesen en Raja Draaisma misschien nog hadden geleefd, wanneer de politie iets had gedaan met alle beschikbare informatie, is ongekend. Waarom deed de politie in die zaken aantoonbaar zo laat, zo weinig of zelfs helemaal niets? Je zou verwachten dat de minister van justitie dan als een vulkaan uitbarst van woede. Er zijn tenslotte ministers om minder afgetreden. Maar de minister barste niet los. Hij nam zelfs niet de moeite om in het journaal te komen voor een reactie. Via zijn woordvoerder liet hij slechts weten ‘het onderzoek af te wachten’.

Mitch

In andere zaken deed de politie deze zomer juist teveel. Eind juni overleed de 42-jarige Mitch Hernandez in Den Haag door het onjuist aanbrengen van een nekklem en het niet verlenen van medische hulp. Vijf agenten zijn hiervoor geschorst en thans verdacht van betrokkenheid bij zijn dood. Half juli verscheen er een filmpje van een motoragent in Almere, die een 13-jarige (!) jongen aan zijn motor vast boeide om vervolgens als een soort Harvey Keitel in Bad Lieutenant een rondje te rijden. Opnieuw volgt een ‘intern onderzoek’ naar de betrokken agent.

Blauwe vezel

In veel reacties op sociale media of in krantenberichten wordt nu gezegd dat de cops totaal niet met deze incidenten zouden zitten. En dat al die interne onderzoeken toch niets zullen opleveren dan een cover up. Maar ik weiger dat te geloven. Menig agent voelt dit soort zaken tot in iedere blauwe vezel van zijn of haar bloed en is juist agent geworden om dit soort zaken te voorkomen en aan te pakken.

Puinhoop

Intussen staat de geloofwaardigheid van de politie op het spel. Er zijn nog nooit zoveel loodzware incidenten als nu geweest. En zoveel interne onderzoeken naar wat er mis is gegaan. Er moet iets grondig worden verbouwd bij de politie en dat moet nu gebeuren. De vraag is alleen of de politie nog de kracht heeft om dat voor elkaar te krijgen. Er is bij de politie al jaren te weinig capaciteit en met name, te weinig goede capaciteit op de werkvloer. Agenten die uitstekend zijn opgeleid en die het niveau van het werk aankunnen. Agenten die in staat zijn om de zaken waarin echt alle alarmbellen afgaan, direct te herkennen én direct actie te ondernemen. Bovendien is het op die werkvloer nog te vaak een organisatorische puinhoop van jewelste, terwijl veel ICT-problemen nog altijd niet zijn opgelost.

Het wordt tijd dat de top van de politie dit aan de minister van justitie durft aan te geven. En het wordt nog meer tijd dat iedereen in de politiek de terechte zorgen van de politieagent op straat nu eindelijk serieus neemt. De zomer van 2015 is tenslotte nog niet voorbij.

Mr. Jillis Roelse is strafrechtadvocaat in Amsterdam