Slachtoffers van misdrijven spelen voor politieagent. Die trend signaleert het Algemeen Dagblad. Via Facebook en Twitter schakelen slachtoffers contacten in om daders te vinden. Dat gaat naar eigenrichting ruiken, vinden politie en advocaten. De politie is meestal blij met tips, maar facebookacties zijn een doodlopende weg, stelt Frank Smilda, dé politie-autoriteit op het gebied van sociale media in het AD.

Nuance verdwijnt

Burgers gaan volgens hem onzorgvuldig te werk. Als een betrokkene toch niet de dader is kunnen de gevolgen niet te overzien zijn, zegt Smilda: 'Iemands naam is dan voorgoed beschadigd.' Hoogleraar publieke innovatie Albert stelt dat burgers 'geen boodschap' hebben aan wat er wel en niet naar buiten gebracht wordt, waar de politie dat zorgvuldig afweegt. 'De slachtoffers denken dat ze alles mogen doen om de daders te pakken. Elke nuance is verdwenen. Dat ondermijnt de rechtsstaat.'

Principiële bezwaren

Cijfers zijn niet bekend, maar de 'doe-het-zelf-justitie' zit wel in de lift, aldus het AD. Wettelijk is tegen facebookacties niet veel te doen. Het is niet strafbaar om tips te vragen op internet. Of door burgers gevonden bewijs bruikbaar is in een strafproces is aan twijfel onderhevig. Advocaat Gerard Spong heeft daar principiële bezwaren tegen. Volgens hem werkt dat het illegaal handelen van particulieren in de hand. 'Het is een vorm van bewijs witwassen. De overheid maakt hiermee in feite ook vuile handen', aldus Spong.

Consequenties

Advocaat Frank van Ardenne zegt tegen Crimesite dat de politie moet ingrijpen als een particuliere zoektocht via internet uit de hand gaat lopen. Van Ardenne: 'De politie heeft het monopolie om inbreuken te maken op privacy bij verdenkingen.' Van Ardenne ziet risico's zoals willekeur, een verkeerde verdachte beschadigen en het veroorzaken van schadelijke neveneffecten. Daar moet de politie tegen optreden, vindt Van Ardenne. 'Als zij dat niet doet zou dat consequenties kunnen hebben in het eventuele strafproces. Het OM kan niet ontvankelijk in de vervolging worden verklaard of er kan strafvermindering volgen.'

'Ieders verantwoordelijkheid'

Het Openbaar Ministerie is er ook geen voorstander van dat mensen zelf op zoek gaan naar daders. Maar het wijst dit soort burgerinitiatieven ook niet geheel af. OM-woordvoerder Wim de Bruin vindt het 'ieders verantwoordelijkheid' om zorgvuldig met de privacy van anderen om te gaan. 'Het is aan de rechter om te beoordelen in hoeverre het schenden van iemands privacy rechtmatig is geweest.'