De tragiek van de ex-president

De vertrokken president van Mexico, Felipe Calderón, heeft in een interview gezegd dat de drugshandel stoppen ‘onmogelijk’ is. Nadat hij zes jaar met hulp van de strijdkrachten de drugshandel heeft proberen te bestrijden en besloot miljarden euro’s eraan te spenderen, zegt Calderón nu dat de landen die het meeste drugs gebruiken moeten voorkomen dat het geld in de zakken van Mexicaanse criminelen terechtkomt. 

Door Wim van de Pol

Calderón doet zijn uitspraken in een interview met weekblad The Economist. Zijn tragiek is dat hij onder druk van de Amerikaanse regering zes jaar lang het tegengestelde heft gepropageerd en uitgevoerd. Hij zette Mexico aan tot een interne oorlog tegen drugshandel waarbij naar schatting 60.000 mensen het leven verloren. De hoge inzet heeft niet geleid tot ernstige verzwakking van de drugskartels, wel tot een ondergraving van de democratische en veilige samenleving, en een steeds vastere greep van de criminele organisaties op corrupte politici.

En dat terwijl hij steeds wist dat zijn drugsoorlog zinloos was, en vooral werd gevoerd door de druk van de Verenigde Staten. 

Calderón is niet de enige president in Latijns-Amerika die na terugtreden de drugsoorlog als oplossing afwijst. Zijn voorgangers Vicente Fox en Ernesto Zedillo maakten een vergelijkbare beweging. Net als een ex-president van Colombia, Cesar Gaviria, en Fernando Henrique Cardoso van Brazilië. De zittende presidenten van Colombia en Guatemala willen nu ook vergaande hervormingen in de de drugsbestrijding.

Cocaïne werd eerst door Colombianen naar de VS gevoerd, nu door Mexicanen. Meest concrete “positieve” resultaat van de drugsoorlog van Calderón is geweest dat de rol in de cocaïne-smokkel van landen als Guatemala en Costa Rica toeneemt. In de VS en Europa snuift niemand een lijntje minder.

Calderón (foto onder) betoogt niettemin ook dat de 60.000 doden een teken van succes zijn geweest: de verre meerderheid van de slachtoffers is immers zelf moordenaar of drugshandelaar.

Maar dat is een uitglijdende redenering. Zeker 80% van de moorden in Mexico wordt niet opgelost. De waarheid is dat het land niet weet waarom deze extreme moordcijfers kunnen bestaan. En de daaraan verbonden waarheid is dat door de drugsoorlog het Mexicaanse rechtssysteem is stukgegaan. Doet het niet meer. Door corruptie en angst is moorden straffeloos.

Herstel van het recht is een uitdaging voor nieuwe president van Mexico, Enrique Peña Nieto, die al heeft gezegd te willen breken met alleen gewelddadige aanpak van de drugsoorlog. Een moeilijke weg. Het is niet in het (financiële) belang van de miljarden verslindende opsporingsindustrie van DEA en andere politieorganisaties die de strijd – ook in Nederland – juist willen opvoeren.

Lees eerder berichten:

‘War on drugs is verloren’ 

‘VS moet betalen voor drugsbestrijding’ 

Latijns-Amerika wil legaliseren 

Lees Dossier Mexico over de achtergronden van de drugsoorlog in Mexico.