Een Nederlander in een latino prison gang. Jan H. was een Sureño, tijdens zijn jarenlange verblijf in verschillende federal prisons en county jails, voor een drugsdelict. Antropoloog Frank van Gemert van de vakgroep Criminologie aan de Vrije Universiteit schreef een biografie over hem. Het is een unieke inkijk in mores van de Sureños, de gang waar H. zijn leven aan verpandde. H. vertelt over de 13-seconden-regel en de shotcallers en over zijn buitensporige geweldsdrang. “Ik zei: ‘Wijs maar aan, dan hoek ik hem wel voor zijn harses.'”

Achteraf gezien zijn de jaren in de gelederen van de Sureños misschien de beste geweest, voor Jan H. Hij genoot aanzien en had een rol. Eenmaal terug in de vrijheid en in Nederland belandde hij al snel in de tbs.

Frank van Gemert liep H. tegen het lijf en besloot – samen met H. zelf – een biografie te schrijven. Criminologen houden zich vaak verre van de individuele boeven. Van Gemert niet: hij gaat voor de details van de harde werkelijkheid van Jan H. Als criminoloog tracht hij wel verklaringen te vinden voor H.’s gedrag. Dat lukt een beetje, maar het is hoe dan ook een zeldzame inkijk, die overigens leidt tot de conclusie dat je H. maar beter niet kunt tegenkomen als hij boos is.

Fragment, over de regels van de Sureños:

(…)

‘Ik had mijn eerste steekpartij in Allenwood, dat was voor mijn test. Ik had eerder al mijn dertien seconden gehad, toen kwamen op gegeven moment twee homies naar me toe en die zeiden dat ik een missie had gekregen om mijn eigen te bewijzen voor de clique, de gang. Ze zeiden dat ik iemand moest pakken. Ik zei: ‘Wijs maar aan, dan hoek ik hem wel voor zijn harses.’ Nee, zeiden ze, dat is niet de bedoeling en ze gaven me een filero, een mes. Het eerste wat ik zei: ‘Dat heb ik niet nodig, dat doe ik wel met mijn handen.’ Toen wist ik ook nog helemaal niks van die bajestoestanden en er zit toch in je achterhoofd, als ik er eentje overhoopsteek, dan ben ik ook de lul en krijg ik er tien of twintig jaar bij. Dus ik zei: ‘Kan ik hem niet gewoon in elkaar hoeken?’ Maar dat werd meteen rechtgezet: je hebt gekozen voor ons en je moet je bewijzen voor de gang, dus dan doe je het zoals het opgedragen wordt. Dan kun je niet zeggen kan ik het zo doen of zo. Zij zeggen wat je moet doen en hoe en dan doe je het gewoon zonder daarop in te gaan of te veranderen, anders is het respectloos tegenover je shotcaller. Die is de baas en die bepaalt hoe of wat er gebeurt. Dus ik kreeg het mes. Het was iemand uit mijn unit. Ze vertelden dat het het makkelijkst was om hem in de douche te pakken. Dat heb ik gedaan, die man gestoken, in de douche.’

(…)

Op de site van Crimelink staat meer te lezen.

Frank van Gemert, Van prison gang tot TBS, Just Publishers 2011