Waarom verjaren misdrijven? (update)

In de Tweede Kamer is een meerderheid voor afschaffing van de verjaringstermijn voor ernstige gewelds- en zedendelicten. Een voorstel van de VVD heeft steun van PvdA, PVV, CDA en D66. Voor de VVD gaat het eigenlijk niet ver genoeg: de partij zou het liefst de verjaringstermijn voor alle misdrijven afschaffen. Slachtofferhulp is natuurlijk blij met het besluit. ‘Verlenging doet recht aan de slachtoffers die bij deze misdrijven langdurig met de gevolgen te kampen hebben,’ zei een woordvoerder tegen het Advocatenblad. Slachtofferhulp vindt dat de verjaringsopheffing beperkt wordt tot zeer zware (levens)delicten. Het vandalisme van iemand die twintig jaar geleden de in dronkenschap de coniferen in de heg van de buren heeft vernield mag best verjaren. Er zitten ook negatieve kantjes aan opheffing van verjaringstermijnen.

Voor alle misdrijven waar in het Wetboek van Strafrecht een maximumstraf van levenslang op staat, zoals moorden, geldt geen verjaringstermijn. Verder geldt dat hoe langer de gevangenisstraf is voor een misdrijf, hoe langer de termijn.

Eén van de gedachten achter het hanteren van verjaring is dat zaken na lange tijd vaak heel moeilijk te bewijzen zijn. Wie weet zich bijvoorbeeld nog te herinneren wat er meer dan tien jaar geleden precies is gebeurd? Getuigen zullen zich kunnen vergissen of onbewust herinneringen aanpassen.

Aan de andere kant is door DNA-technieken de kans om misdrijven van lang geleden op te lossen wel toegenomen.

Tegenstanders van opheffing stellen dat de druk op rechtbanken en Openbaar Ministerie toe zal nemen. En er zijn nu al wachtrijen bij de rechtbank en capaciteitsproblemen in de opsporing.

Tegen het Advocatenblad zegt hoogleraar strafrecht aan de VU Matthias Borgers: ‘Kamerleden pleiten altijd voor meer strafrechtelijk optreden, maar zelden voor de bijbehorende financiële middelen. Daardoor overvragen zij het systeem en creëren zij zelf het handhavingstekort. Politie en justitie hebben nu al veel moeite om met de beschikbare financiële middelen alle actuele strafbare feiten te onderzoeken. Waar moet de capaciteit vandaan worden gehaald om nog meer cold cases te onderzoeken?’