In Zweden zijn dit jaar al 100 aanslagen met explosieven gepleegd. De laatste jaren stijgt dit soort geweld er sterk, in 2017 registreerde de politie aanslagen met explosieven nog niet eens. De autoriteiten zeggen dat het geweld voortkomt uit onenigheid tussen groepen in het zware criminele milieu.

Grote steden

In 2018 telde de politie 162 explosies, dit jaar 100, en alleen al in de afgelopen twee maanden werd de Zweedse explosieven opruimingsdienst bijna 30 keer opgeroepen. Tot vorige maand was hoofdstad Stockholm relatief gespaard gebleven. Maar in oktober waren er drie ontploffingen, ook in duurdere buitenwijken. De meeste aanslagen zijn in de grote steden in het zuiden van het land geweest, zoals Malmö en Göteborg, doorgaans in armere buitenwijken.

Mix

De gebruikte explosieven zijn een mix van zwaar vuurwerk, geïmproviseerde bommen met echte explosieven en handgranaten, zegt een hoofd van de inlichtingendienst van de Zweedse politie tegen de BBC. Doorgaans zijn de aanslagen gericht op rivaliserende criminelen of hun families.

Zweden werkt in het onderzoek naar de golf van aanslagen momenteel samen met onder meer de Nederlandse politie, omdat grootschalige vormen van de allerzwaarste georganiseerde criminaliteit in Zweden relatief nieuw zijn.

Etnische achtergrond

De politie zegt dat de betrokken criminelen deel uitmaken van een aantal vaste groepen die vaak ook in de drugs- en wapenhandel zitten. Er is in Zweden ook sprake van een scherpe toename van dodelijke schietpartijen en gijzelingen. Deze zomer werd in Malmö de moeder van een pasgeboren kind geliquideerd, de vrouw was partner van een crimineel.

De Zweedse politie registreert niet de ethnische achtergrond van daders en brengt die ook niet naar buiten. Maar de politie zegt wel aan de BBC dat veel betrokken criminelen hetzelfde profiel hebben: mensen die opgegroeid zijn in Zweden en vaak tweede of derde generatie van immigranten.

Tegelijk benadrukt de politie dat onder de criminelen vrijwel geen “nieuwkomers” zijn, vluchtelingen uit bijvoorbeeld de oorlogsgebieden in het Midden-Oosten. Zweden heeft per hoofd van de bevolking de meeste vluchtelingen opgenomen van alle Europese landen.

Media

In Zweden loopt er, net als in Nederland, een maatschappelijk debat over de influx van immigranten. Ook is er kritiek op de publieke omroep die te weinig aandacht voor het geweld zou hebben gehad. De cijfers lijken de critici hierin gelijk ter geven. Aan de andere kant is er over het geweld in Zweden wel veel aandacht geweest in commerciële media, kranten en lokale zenders en sites.

Ook in Spanje is de activiteit van Zweedse criminelen toegenomen. Vorig jaar werd er een crimineel aan de Costa del Sol gemarteld en geliquideerd. In Zweden is altijd een flinke aanwezigheid geweest van MC’s als Bandidos en Hells Angels, die zich traditioneel veel bezig hielden met de import van drugs als hasj en amfetamine vanuit Nederland.