Het gerechtshof in Amsterdam wilde dinsdag van Dino Soerel in het hoger beroep van het Passage-proces van alles weten over zijn relatie met Stanley Hillis (foto), en met name over een driemanschap Holleeder-Hillis-Soerel dat de onderwereld in Amsterdam – althans, volgens verschillende getuigen – zou hebben geregeerd.
Door @Wim van de Pol
Over de feiten die zijn drugsdossier “Zuil” betreffen kon Soerel open zijn, hiervoor is hij dan ook al veroordeeld. Over zijn relatie met de in 2011 doodgeschoten Stanley Hillis gaf hij enige openheid: ‘Ik heb lang samengewerkt met Hillis’, zei hij. Met hem had hij naast een zakelijke relatie ‘ook wel een soort vriendschap’ gehad.
Alleen softdrugs
Soerel leerde Hillis leren kennen in de gevangenis, in 1989. Toen hij in 1990 buiten kwam leerde hij via Jan Femer die met Hillis samenwerkte ook Mink Kok kennen. Met die groep stapte hij in de drugs. Hillis, Kok en Femer zaten in de die tijd volop in de xtc-productie en handel. Maar Soerel zei dinsdag dat hij met Hillis ‘alleen softdrugs’ had gedaan.
Soerel zei met Hillis in de drugs te hebben gezeten tot aan het moment dat hij onderdook in 2006. Ferry de Kok spreekt in een verklaring uit 2005 over Soerel als ‘loopjongen en boekhouder’ van Hillis. Soerel hierover: ‘in 1994-95 ging ik met Jan Femer rijden. Toen hield ik ook de boekhouding bij. Loopjongen wil ik het niet noemen.’
De rol van Mink
In 1999 ging Mink Kok voor lange tijd (tot medio 2007) naar binnen, voor de wapenvondst aan de Nachtwachtlaan in Amsterdam. Jan Femer werd doodgeschoten in 2000 (‘hij kwam te overlijden’ in de woorden van Soerel). Soerel en Hillis bleven in die groep dus over. Soerel tegen het hof over de toenmalige criminele organisatie :
Toen Mink werd aangehouden in 1999, toen had ik een andere rol dan chauffeur en boekhouder met Jan. Dat was meer het werk wat Mink daarvoor deed. Ik heb de rol van Mink overgenomen in het werk. (…) Er werd wel geld verdiend in die periode.
Holleeder
In die jaren verplaatste Hillis zich gaandeweg naar de achtergrond en het buitenland, aldus Soerel. Hillis had een huis in Benidorm gebouwd en later ook nog een huis in Aruba. Soerel: ‘Wat ik met hem begonnen was hield ik in stand.’
‘Ik heb Holleeder leren kennen in Bankenbosch in het half open kamp en later in Hoorn’, zei Soerel. Dat was in de laatste fase van de detentie van Holleeder die in 1991 vrijkwam. Met Holleeder groeide een vriendschappelijke relatie. De twee gingen wat drinken in de stad en Holleeder kwam bij Soerel thuis in Purmerend. ‘Maar ik wist bijvoorbeeld niet waar Holleeder woonde’, zei Soerel. Hij had niks zakelijks met Holleeder, ook al omdat deze volgens Soerel ‘niks met drugs te maken wilde hebben’.
Driemanschap
Hoe is dan toch het vermeende driemanschap (Hillis-Holleeder-Soerel) ontstaan waar verschillende getuigen over hebben verklaard? Martin Erkamps, Willem Endstra (foto links), Astrid Holleeder, Mink Kok en Ferry de Kok hebben deze samenwerking min of meer beschreven. Soerel over Erkamps:
Ik ken Martin Erkamps helemaal niet. Waar hij het vandaan haalt kan ik nu niet uitleggen.
De praatgrage Mink Kok heeft tijdens een verhoor laten vallen dat ‘die Ouwe’ (Hillis), Holleeder en Dino ‘op een eiland zitten met mensen om hen heen en die hen allemaal dood willen hebben’. Soerel vindt dat Kok vaak ‘in raadselen praat’.
Nu is het zo dat Kok tussen 1999 en 2007 binnen zat en dus toen ook moeilijk aan eigen nieuwsgaring in het criminele milieu kon doen. Soerel wees op de geheime briefwisseling die Kok en Endstra tot kort voor de dood van die laatste (in 2004) onderhielden. Mogelijk had Kok Endstra als bron.
Endstra
Endstra heeft gezegd dat Hillis tegen hem zei: ‘wij met zijn drieën bepalen’. Soerel:
Ik heb dat niet zo ervaren, van wij bepalen het. Ik heb Endstra misschien vier of vijf keer ontmoet. Twee keer in Italiaans restaurant Napoli in Haarlem. Bij garage Jan Brouwer in Haarlem. En in een cafe-restaurant in Ouderkerk. En ook een keer jaren daarvoor met hardlopen, toen wist ik niet dat hij Endstra was. Het waren toevallige ontmoetingen.
De pot
Het beweerde driemanschap is voor het Openbaar Ministerie een hard puntje in het optuigen van de beschuldiging dat Soerel deel uitmaakte van een criminele organisatie die moorden liet plegen, op onder meer Endstra, Thomas van der Bijl, Kees Houtman en Cor van Hout.
Er zijn wel aanwijzingen dat Holleeder en Hillis probeerden te graaien in onder meer de pot met crimineel vermogen die in het onroerend goed van Endstra verzameld was. Logisch dat het gerechtshof zich dinsdag dan ook geïnteresseerd toonde in de visie van Soerel op het beweerde driemanschap.
Welke rol precies Soerel met Holleeder en Hillis in dat beweerde driemanschap zou hebben gespeeld is tot dusver in de dossiers – en ook tijdens het verhoor van Soerel – niet gebleken; zijn zelf erkende vriendschap met zowel Holleeder als Hillis ten spijt.
De vorige berichten over het verhoor van Soerel: