Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) kan voortaan direct onderzoeksvragen van de advocatuur uitvoeren. Volgens het Advocatenblad is de gewijzigde regeling NFI regeling nu in de Staatscourant gepubliceerd, en is daarmee ook ingegaan. Advocaten hebben nu dezelfde mogelijkheden als de officier van Justitie. Advocaten kunnen een verzoek richten aan de rechter-commissaris maar ook zelf direct een aanvraag bij het NFI indienen.

Als het verzoek via de rechter-commissaris gaat dan betaalt het Ministerie van Veiligheid en Justitie het onderzoek. In het andere geval moet de verdediging de kosten zelf betalen.

‘Het NFI kan een directe opdracht accepteren als het Openbaar Ministerie niet op dat moment of in een eerder stadium in dezelfde zaak (soortgelijk) onderzoek bij het NFI heeft uitgezet,’ aldus de toelichting van Algemeen directeur Tjark Tjin-A-Tsoi.

De wijziging is ingevoerd om tweedeling in de markt tegen te gaan. Tjin-A-Tsoi: ‘Als dit niet zo was, dan zouden advocaten altijd naar commerciële bureaus moeten uitwijken die over minder onderzoeksmogelijkheden beschikken dan het NFI. Doordat het werken voor de advocatuur gemakkelijker is gemaakt wordt tevens benadrukt dat het NFI onafhankelijk en onpartijdig is.’

De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) is blij met de nieuwe regeling: ‘Het is van wezenlijk belang dat de verdediging dezelfde mogelijkheden krijgt als het OM. Helemaal als de onderzoeksresultaten enkel inzichtelijk zijn voor de advocaat,’ aldus voorzitter Bart Nooitgedagt. ‘Helaas zie ik nog wel een obstakel in het tegen betaling verkrijgen van een onafhankelijk eerste onderzoek. Dit kostenaspect maakt het voor onvermogende partijen wellicht niet mogelijk om zonder tussenkomst van OM of de rechter-commissaris gebruik te maken van de Regeling NFI. Hoewel de gemaakte kosten bij een eventuele vrijspraak natuurlijk weer te verhalen zijn op de Staat.’

Als in een eerdere fase van een strafrechtelijk onderzoek een beroep is gedaan op een ander laboratorium, dan kan het NFI ook een tegenonderzoek doen. De verdediging kan dan een verzoek daartoe richten aan de officier van Justitie of de rechter-commissaris. De opdracht voor zo’n onderzoek komt dan van OM of rechter-commissrais.

NFI directeur Tjin-A-Tsoi benadrukt wel dat het verslag van het tegenonderzoek rechtstreeks aan de opdrachtgever en aan de verdediging wordt uitgebracht. ‘Het onderzoek is uiteraard onafhankelijk, maar kan indien in opdracht van de advocatuur, onder diens verschoningsrecht worden uitgebracht.’