Onlangs werd ik geconfronteerd met een cliënt die op de vlucht was geslagen voor de politie. Het ging om een Belgische jongen die, onder druk van enkele vage kennissen, een geringe hoeveelheid softdrugs had ingekocht.

Door Arthur van der Biezen

Bij een politiecontrole werd hem een “stopteken” gegeven, waarna hij gas gaf en er vandoor ging. Na een wilde achtervolging reed hij vervolgens een doodlopend straatje in, dat eindigde in een kleine rotonde. Hij kon niets anders dan keren.

Geramd

Aangekomen bij die rotonde werd cliënt door de hem achtervolgende politieauto’s vol geramd bij het linker voorwiel van de auto, waarna cliënt stopte en zijn auto in de achteruit zette. Tijdens deze manoeuvre werd ook de achterzijde van zijn voertuig opzettelijk door de tweede politieauto met hoge snelheid zwaar geramd. Na tweemaal zwaar geraakt te zijn, was cliënt compleet in paniek. Doodsbang zette hij zijn voertuig in z’n vooruit en probeerde zo langs de hem botsende politieauto te komen.

Gas geven

Wat er zich vervolgens voordeed is glashelder door aanwezige videocamera’s vastgelegd. In de rechtbank werden op mijn verzoek de beelden in zijn volle omvang getoond. Uit de politieauto die het eerst op cliënt inreed stapte een jonge politieagent en trok zijn dienstwapen. Terwijl cliënt met een ruime bocht van zeker 1 meter keurig langs de agent reed (die daardoor nimmer een moment in gevaar was), werd door de agent vol het vuur op de voorbijrijdende auto geopend. In het dossier valt dan het volgende te lezen:

Ik hoorde aan het motorgeluid dat hij gas begon te geven. Ik heb op dat moment mijn van dienstwege verstrekte vuurwapen getrokken en op de bestuurder gericht.

Wild west

Vervolgens wordt er door deze agent 4 maal gericht op het portier van de auto geschoten. De deur waar cliënt zat, het bestuurdersportier, vertoont na het incident vier forse kogelinslagen. Alsof dit geweld nog niet voldoende was, doet een collega er nog een schepje bovenop. Te lezen valt:

Direct daarna hoorde ik schieten en ik was er van overtuigd dat collega X had geschoten. Toen wist ik dat het goed mis was en wilde ik de auto tot stilstand brengen. Ik heb toen tweemaal richting de linker achterband van de Golf geschoten.

Ook die schoten treffen doel. Ten koste van alles tracht de politie de auto van cliënt tot stoppen te krijgen. De auto wordt nog net niet compleet doorzeeft. De beelden duiden op Amerikaanse toestanden. Compleet wild west.

Ontraden

Tijdens de rechtszaak tegen cliënt, die aanvankelijk werd verdacht van poging tot doodslag en later de afgezwakte vorm van poging tot zware mishandeling, werd door mij het volgende aangevoerd.
De rechtbank te Utrecht oordeelde in 2014, in een vergelijkbare zaak, waarbij niet de wegrijdende burger werd vervolgd doch de schietende agent, het volgende:

Op grond van het dossier en het verhandelde ter terechtzitting stelt de rechtbank vast dat de identiteit van de aan te houden bestuurder bekend was bij de verdachte politieagent toen hij op de auto schoot. Ook is niet aannemelijk geworden dat uitstel van de aanhouding een onaanvaardbaar te achten gevaar voor de rechtsorde met zich mee zou brengen. In de Ambtsinstructie van de politie is met betrekking tot dit punt opgemerkt dat het schieten op rijdende auto’s ernstig wordt ontraden. Reden hiervoor is de geringe kans op succes om het voertuig tot stilstand te brengen, naast het feit van een relatief hoog risico voor het raken van de aanwezige personen door projectielen die via het voertuig afdwalen.

Geen straf

Op basis van deze uitspraak van de rechtbank Utrecht, waarbij de betrokken agent werd veroordeeld tot drievoudige poging tot doodslag (tot een taakstraf van 120 uren!), heb ik gesteld dat cliënt als gevolg van het volstrekt ‘onrechtmatige en disproportionele overheidsoptreden’ géén straf behoort te krijgen (primair Ontslag van Rechtsvervolging / subsidiair Vrijspraak).

Uitspraak volgt…

Arthur van der Biezen is strafadvocaat in Den Bosch.

Eerdere columns van Van der Biezen.