In het regeerakkoord tussen VVD en PvdA is besloten elf gevangenissen of huizen van bewaring te sluiten. Dat staat in een vertrouwelijk stuk dat in handen is van televisieprogramma Nieuwsuur. Het betreft een derde van alle inrichtingen. Staatssecretaris Teeven zegt dat zo’n 800 gedetineerden thuis met enkelband hun detentie uit zullen gaan zitten. De plannen zullen aan 700 medewerkers hun baan kosten.

Voor in totaal 107 miljoen euro zal de Dienst Justitiële Inrichtingen moeten bezuinigen. Van de 29 penitentiaire inrichtingen (PI’s) blijven er 18 over, geconcentreerd in de Randstad, Brabant en Overijssel. Gevangenissen in Zeeland, Groningen en Drenthe verdwijnen. Ook de Bijlmerbajes in Amsterdam, die toch al op de nominatie stond te worden verplaatst, zal verdwijnen. 

Gedetineerden zullen ook de gevolgen merken. Er komen meer meer-persoonscellen en er zal een flink aantal mensen worden overgeplaatst. Het aantal eenpersoons cellen neemt af, van zo’n 11.000 naar 8000 en het aantal plaatsen op een meerpersoonscel wordt uitgebreid, van ruim 1000 naar ruim 3000.

Net als nu blijft er in de gevangenissen plaats voor zo’n 13.000 gevangenen.

‘De veiligheid komt in het geding’, zegt voorzitter Koops van de ondernemingsraad van het gevangeniswezen. ‘De gevangenissen zijn er niet klaar voor. Een aantal faciliteiten heb je niet op orde. Wat er dan gebeurt, is dat je escalaties kan hebben’. Dat vindt ook de Vereniging van Strafrechtadvocaten: ‘Als er minder personeel is dat spanningen kan signaleren en daarop kan ageren dan loop je het risico dat het escaleert en dat er dus vechtpartijen ontstaan’, zegt voorzitter Bart Nooitgedagt.

Staatssecretaris Teeven ging in Nieuwsuur niet in detail in op het uitgelekte rapport. In Nieuwsuur zei hij: ‘Als je zo enorm gaat bezuinigen staan alle opties open. Het kapitaal van het gevangeniswezen zit in mensen en gebouwen, maar dit zal ook grote gevolgen hebben voor personeel en gevangenislocaties.’

Volgend voorjaar komt de staatssecretaris met een plan.