Een groep jongeren in Nederland wordt gebruikt als ‘geldezels’, waarbij zij hun betaalpas en pincode tijdelijk afstaan om crimineel geld wit te wassen. Dat hebben de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de politie naar buiten gebracht. Waren twee jaar geleden nog 2000 jongeren slachtoffer van dit misbruik, in 2010 was dit getal verdubbeld en dit jaar wordt het aantal jongeren zelfs op zo’n 5000 geschat.

Volgens de politie maken criminelen in Amsterdam vooral gebruik van meisjes van Surinaamse en Antilliaanse afkomst. In het algemeen zijn meisjes uit de Randstad tussen de twaalf en achttien jaar met een laag opleidingsniveau het doelwit.

De tieners ontvangen een kleine vergoeding voor het afgeven van hun bankpas. Hiermee kunnen criminelen vervolgens misdaadgeld wegsluizen, zonder dat het naar henzelf is herleiden. Het gaat om bedragen van enkele tienduizenden euro’s maar soms ook over tonnen. 

Omdat banken zicht hebben op de transacties is het eenvoudig om deze jongeren op te sporen. Dat maakt de pakkans dan ook 100 procent. Het gevolg is dat zij opdraaien voor de schade en strafrechtelijk vervolgd worden en misschien een strafblad krijgen, terwijl criminelen zelf buiten schot blijven. Soms moeten scholieren voor het gehele witgewassen bedrag in strafrechtelijke zin opdraaien.

Overigens werkt het systeem bij de ING-bank maar ten dele: er kan alleen geld opgenomen worden, omdat voor overmaken via internet ook een tan-code nodig is. 

In januari kwam naar buiten dat het uitlenen van pinpassen voorkwam onder scholieren van het Amsterdamse Montessori Lyceum.

Met de campagne ‘Pas op je pas‘ proberen de NVB en de politie deze tieners meer bewust te maken van de waarde van hun betaalgegevens.