CBS: jeugdcriminaliteit daalt, aantal ernstige delicten stijgt

De jeugdcriminaliteit onder minderjarigen en jongvolwassenen is in de periode 2015 tot 2021 vergeleken met de vijftien jaren daarvoor afgenomen. Zo was het aantal veroordeelde minderjarigen in 2019 vergeleken met 2015 met een derde gedaald naar 5.700. Wel laten een aantal vormen van criminaliteit de laatste jaren een stabilisatie of toename zien, waaronder ernstig geweld gepleegd door minderjarigen. Dat blijkt uit onderzoek van Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

In de Monitor Jeugdcriminaliteit, een rapport dat het WODC iedere twee à drie jaar in samenwerking met het CBS publiceert, worden ontwikkelingen in de jeugdcriminaliteit gepleegd door minderjarigen (12 tot 18 jaar) en jongvolwassenen (18 tot 23 jaar) in de periode 2000 tot 2021 beschreven. De nadruk voor het rapport 2020 ligt hierbij op de jaren 2015 tot 2020.

Daling

Uit het onderzoek blijkt dat vergeleken met de jaren vóór 2015 de jeugdcriminaliteit in de periode 2015 tot 2020 onder de meeste bevolkingsgroepen is gedaald. Zo daalde het aantal door de politie geregistreerde minderjarige verdachten van 18 per duizend leeftijdsgenoten in 2015 naar 15 per duizend leeftijdsgenoten in 2019.

Het aandeel veroordeelde minderjarige daders nam in deze periode af van 7 naar 5 per duizend leeftijdsgenoten. Ook ligt het aandeel jongvolwassenen dat zelf aangeeft een delict te hebben gepleegd in 2020 lager dan in 2015.

Volgens CBS is het te vroeg om te concluderen of de algemene daling van de jeugdcriminaliteit sinds 2007 continueert, stagneert, of omslaat in een stijging.

Ernstiger en complexer

Wel zijn de afgelopen jaren enkele opvallende uitzonderingen op de ingezette dalingen te zien. Hoewel misdrijven gepleegd door minderjarigen door politie en justitie steeds vaker buiten het strafrecht worden afgehandeld, bijvoorbeeld door naar Halt te verwijzen voor een alternatieve straf, lijken de zaken die bij justitie overblijven wel ernstiger en complexer te worden. Zo is het aantal door justitie veroordeelde minderjarige daders van doodslag sinds 2016 met meer dan de helft gestegen naar 45 in 2019. Ook nam tegelijkertijd het aantal veroordeelde minderjarige daders van vermogensdelicten met geweld met 13 procent toe naar 604 in 2019.

Grote impact

Daarnaast was het aandeel minderjarigen en jongvolwassenen dat door de politie als verdachte van een wapenincident werd geregistreerd in 2020 respectievelijk 2 en 11 procent hoger dan het jaar ervoor. Ook het aantal daders van zware mishandeling bleef gelijk. Hoewel het hier absoluut gezien om kleine aantallen jeugdigen gaat binnen het zicht van justitie, betreft het wel ernstige misdrijven met een grote impact op slachtoffer en maatschappij.