Minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz (VVD) vindt dat je met het pleiten van legalisering van drugs in Nederland de rode loper uitlegt voor criminelen. Joost Sneller van D66 denkt dat je naast het aanpakken van drugscriminelen, ook met regulering van drugs stappen kunt maken.

Door Joost van der Wegen

Oorlog

Tijdens de behandeling van de begroting van justitie reageerde minister Dilan Yeşilgöz (VVD) van Justitie en Veiligheid donderdagmiddag op vragen van Tweede Kamerlid Joost Sneller (D66) over hoe de ‘oorlog’ tegen drugscriminelen kan worden gewonnen, met welke strategie. Bijvoorbeeld die van legalisering van soorten drugs. ‘Hoe kunnen we daarin nou eens een stap verder komen?’, vroeg hij haar.

De minister gaf daarop aan dat ze ‘zeker een stap verder aan het komen’ is en ‘geen oorlog aan het verliezen is’. Dilan Yeşilgöz: ‘Want dat zou betekenen dat de rechtstaat heeft verloren, en daar ga ik niet mee akkoord.’

Kapot

De minister vertelde het belangrijk te vinden om zicht te krijgen op het aantal criminele netwerken: ‘Wat er een heleboel zijn. En over hoe je ze kapot kunt maken. Hoe je ervoor kunt zorgen dat ze niet vanuit de gevangenis door kunnen gaan met hun activiteiten. Van hoe voorkom je dat kleine jongens grote jongens worden, tot dat ze niet in de EBI doorgaan met hun activiteiten.’

Ze legde uit dat het een moeilijke aanpak is: ‘Omdat de criminelen die tegenover ons staan, oneindig veel geld in handen hebben, en georganiseerd zijn als multinationals.’

In een hoek

Yeşilgöz erkende dat de effecten van haar beleid moeilijk meetbaar zijn: ‘We brengen wel steeds beter in kaart hoe die netwerken eruit zien en wat er gebeurt. En als je ziet hoe sommige netwerken op het moment uithalen naar de bovenwereld, is dat omdat ze weten dat we ze in een hoek gedreven hebben. Dat zijn geen feiten die we met cijfers kunnen meten of onderbouwen op het moment. Daar hebben we wel wetenschappers voor aangenomen. Ik zou die graag willen beantwoorden, maar we zitten er nog te veel middenin.’

We zijn de laatste jaren naïef geweest in de aanpak, stelt ze: ‘Maar door de kraak van criminele berichten hebben we veel meer inzicht gekregen in hoe criminele organisaties opereren.’

Missing link

Sneller wilde daarna antwoord op zijn vraag: ‘Wat de minister niet benoemt, is dat die illegale markten hun winsten kunnen maken omdat bepaalde drugs illegaal zijn gemaakt. Dat is de enige reden waarom er voor criminelen zoveel geld aan te verdienen valt. Ook andere elementen die de minister noemt, spelen daarin mee. Maar de missing link is, komt dit nu omdat we een drugsverbod hebben? Kunt u de discussie over regulering daarom niet internationaal agenderen?’

Yeşilgöz antwoordde: ‘Drugs zijn verboden vanwege de gezondheidseffecten. Je kunt een gesprek hebben over die legalisering, maar de realiteit is dat er Mexicanen met drugslabs in ons land zitten. En als wij voorloper zouden zijn in de discussie over legalisering, rol je de rode loper uit voor de criminaliteit hier.’

Ze gaf aan dat legalisering van drugs een gepasseerd station is. ‘We zijn die fase voorbij, ook al omdat we vooral door onze infrastructuur een aantrekkelijk land zijn voor drugscriminelen.’

Kraan

Sneller stelt dat hij operaties tegen drugscriminelen ondersteunt, maar hij denkt dat ook de kraan van het geld dat de drugsmisdaad verdient, via legalisering kan worden dichtgedraaid.

Het debat tijdens de begrotingsbehandeling van justitie ging donderdagmiddag verder.