Jan Wiarda, vroeger onder meer korpschef van de politie Haaglanden en Utrecht, is overleden. Hij was 72 jaar. Wiarda was een politiechef met een eigen gezicht. De huidige korpschef van  Haaglanden, Henk van Essen, noemt hem ‘inspirerend, gedreven en een visionair’.

Door Wim van de Pol

Wiarda zei vaak eerlijk wat hij ervan dacht. ‘Ik maak liever lawaai’, zei Wiarda een keer.

Amsterdamse korpsleiding

Hij was hoofdcommissaris in Utrecht toen in 1993 de Amsterdamse korpsleiding van de ene op de andere dag het interregionaal rechercheteam Noord-Holland/Utrecht (het “IRT”) ontbond. De Amsterdamse politie zei dat te hebben gedaan, alleen maar, omdat het team zich zou bedienen van criminele burgerinfiltranten die drugs doorlieten.

Naderhand is gebleken dat deze methode ook elders in Nederland werd gebruikt en zeker wereldwijd waar de methode nog steeds normaal is. De Nationale Politie wil de methode ook graag weer gebruiken.

Corruptie

Niet lang na het bekend worden van het opheffen van het IRT zei Wiarda in een radiointerview te denken dat Amsterdam het IRT had opgeblazen omdat het onderzoek deed naar corruptie in de hogere regionen van het Amsterdamse korps. Over die beschuldiging was alleen nog zachte informatie en Wiarda kon dat verder niet hard maken. Hij moest er verder over zwijgen.

De latere parlementaire commissie Van Traa keek liever niet naar die verdenkingen over corruptie.

‘Uitzichtloos’

In 1995 zei Wiarda hardop wat velen binnen de politie dachten en misschien nog denken: dat de strijd tegen de drugshandel een verloren strijd is. Nadat de toenmalige baas van het Openbaar Ministerie, Arthur Docters van Leeuwen, in de krant zei dat ‘de strijd tegen de drugs nog maar net is begonnen’, reageerde Wiarda openlijk met de opmerking dat het huidige drugsbeleid ‘uitzichtloos’ is en ‘demoraliserend’ werkt voor de politie. Wiarda stelde dat het vergroten van de repressie juist averrechts werkt, dat wil zeggen: hoe intensiever de drugsoorlog wordt gevoerd, des te groter de winst voor criminelen is.

Wiarda sprak binnen de raad van hoofdcommissarissen openlijk over legalisering van drugs.

Hij had gelijk

Nederland wordt heden ten dage wel eens “een narcostaat” genoemd. Corruptie, ondermijning, liquidaties, steeds grotere cocaïne-importen. De softdrugshandel is nu vrijwel volledig in handen van de georganiseerde misdaad. De handel in synthetische drugs uit Nederland is geen miljoenenbusiness meer maar een miljardenbusiness.

Wiarda deed zijn uitspraken in 1995. We zijn nu 23 jaar verder. Het Nederland van 1995 was verre van een narcostaat. Wat de bestrijding van drugshandel betreft mag Wiarda rusten in vrede: hij had gelijk.

(Beeld Haagse Beeldbank).