De waarde van een mensenleven

Door Nico Meijering

Na de liquidatie van cliënt Martha heb ik aandacht gevraagd voor het feit dat het OM hem geen bescherming had gegeven, ondanks dat men zelf hem de noodzaak daartoe kenbaar had gemaakt. Verder heeft Martha bij justitie vruchteloos gepoogd verlost te worden van wekelijkse meldingsplicht en verplichting tot verblijf op een vast adres in Amsterdam. Vanwege die verplichtingen was hij immers extra kwetsbaar. 

Geridiculiseerd

Feiten die na zijn dood wat mij betreft niet geruisloos mochten passeren. Mogelijk kan het herhaling van dergelijke gruwelijke incidenten helpen voorkomen. Direct werd mijn pleidooi verdraaid en geridiculiseerd in de media: wij gekke advocaten zouden pleiten voor vanwege de overheid beschikbaar te stellen bodyguards voor criminelen. Ik zou het standpunt huldigen dat alle criminelen bescherming van de overheid zouden moeten hebben. De Amsterdamse burgemeester Van der Laan zei het als volgt: 'Het zou een mooie boel wezen als mensen onder dekking van politiebescherming door zouden kunnen gaan met bijvoorbeeld zelf te liquideren'.

Erg

Van der Laan bewees nog eens dat het in de samenleving spelende onderbuikgevoel dat criminelen “elkaar” best wel mogen afmaken, inmiddels is doorgedrongen tot verantwoordelijke overheden. Hij sprak met geen woord over het verlies van een mensenleven, hij betreurde alleen dat de liquidatie in een “gewone buurt” heeft plaatsgevonden: 'Dát is zo erg'. Hoofdcommissaris Aalbersberg zei zelfs dat er ‘gelukkig’ geen slachtoffers waren gevallen.

Gevaarlijke tendens

Deze ambtsdragers realiseren zich allang niet meer wat ze zeggen en uitstralen: de waarde van een mensenleven verschilt naar mate betrokkene als crimineel wordt gezien. Dat is niet alleen een cynische maar ook een uiterst gevaarlijke tendens. Het zendt namelijk ook een drempelverlagend signaal uit naar criminelen die zich immers gemakkelijker geweld zullen veroorloven zodra zij vinden dat hun potentiële slachtoffer (ook) crimineel is.

Natuurlijk zou Martha onvoorwaardelijk zijn beschermd of had men hem op zijn minst naar het buitenland laten gaan als hij nimmer in verband met criminaliteit zou zijn gebracht. Dat is een pijnlijke werkelijkheid waar de verantwoordelijken kennelijk niet aan willen. Het zou namelijk het voornoemde onderbuikgevoel blootleggen dat uiteraard even onwerkbaar als onacceptabel is.

Wanneer?

Wanneer komt een bedreigd mens dan niet voor bescherming in aanmerking? Indien hij in de media gezien wordt als crimineel? Als hij slechts verdacht wordt, of moet er sprake zijn van een veroordeling? Of moet hij zoals Martha jaren geleden onherroepelijk zijn veroordeeld voor heling tot achttien maanden gevangenisstraf? Want méér onherroepelijke uitspraken lagen er niet tegen hem.

Schietschijf

Misschien is het toch goed indien de verantwoordelijke overheden zich eens achter de oren gaan krabben. Zélfs indien men blijvend wil uitgaan van verschil in waarde van mensenlevens. Men moet zich immers eens bedenken wat het gevolg zou zijn geweest als ook omstanders dodelijk zouden zijn getroffen bij de liquidatie van Martha. Hoe zouden de nabestaanden van die slachtoffers hebben gereageerd als zij hoorden dat de overheid willens en wetens een levende schietschijf verplicht heeft om in Amsterdam te verblijven?

Nico Meijering is advocaat bij Meijering Van Kleef Ficq en Van der Werf Advocaten