De zeehavens van Noord-Nederland zijn heel kwetsbaar voor drugssmokkel en dat heeft geen prioriteit bij de handhaving. Dat is de conclusie van een rapport over de kwetsbaarheid van de havens van Harlingen, Lauwersoog, Delfzijl en de Eemshaven. Hoe groot het probleem precies is kunnen de onderzoekers niet zeggen omdat harde gegevens ontbreken.

Toezicht

Een van de problemen is dat het toezicht ontbreekt. De haventerreinen zijn ’s nachts (anders dan in bijvoorbeeld Rijnmond en Amsterdam) geheel toegankelijk voor onbevoegden, over land en over water. Daarnaast zijn politie en Koninklijke Marechaussee niet voldoende aanwezig.

Een ander probleem is dat sinds de reorganisatie van de politie (in 2013) veel kennis en expertise van de voormalige waterpolitie verloren is gegaan. De regionale eenheden die nu verantwoordelijk zijn voor de havens zijn onvoldoende geëquipeerd voor de taak en moeten de taak combineren met een veelheid aan andere taken. De Dienst Infrastructuur van de landelijke eenheid moet sinds 2013 met beperkte capaciteit werken, terwijl een enorm kustgebied bewaakt moet worden. Zeker als bij hoog water dijken bereikbaar zijn voor kleinere schepen waar vanaf smokkelgoederen kunnen worden uitgeladen.

Nationale Politie, Marechaussee en Douane moeten beter onderlinge samenwerken en informatie uitwisselen.

Lauwersoog

In de haven van Lauwersoog was vroeger 24/7 toezicht. Nu niet meer. De onderzoekers vermoeden, op basis van gesprekken met handhavers, dat er (bijvoorbeeld) drugssmokkel plaatsvindt. Er wordt echter niet op doorgepakt omdat de capaciteit of de financiën ontbreken. Zo werd een plan van de Marechaussee om ’s nachts met camera’s op de toegangswegen naar de haven van Lauwersoog verkeer (kentekens) te monitoren afgeblazen omdat het te duur werd.

Een politieagente merkte tijdens een grote politiecontrole in die haven iets merkwaardigs:

De visserijvloot vaart doorgaans allemaal op dezelfde dagen en rond hetzelfde tijdstip uit. Maar op de dag dat wij een politiecontrole hielden in de haven bleef de volledige vloot opeens binnen liggen. Dat is natuurlijk vreemd, maar je kan vinger er niet achter krijgen wat het is.

De onderzoekers merken ook op dat het zicht op de recreatievaart in de zomer nihil is. (Zeil)jachten kunnen ongezien drugs Nederland inbrengen. Zeiljachten hoeven in tegenstelling tot de beroepsvaart en visserskotters geen AIS-responder aan boord te hebben waarmee de locatie van het schip kan worden bepaald.

Het rapport spreekt van een vicieuze cirkel:

Zolang er geen inzicht is in de aard en omvang van de georganiseerde criminaliteit in de Noordelijke zeehavens, zal de prioriteit laag blijven en zolang de prioriteit laag is, zal waarschijnlijk niet geïnvesteerd worden om er inzicht in te krijgen.

Zie het rapport.