Een vierde verdachte die betrokken zou zijn geweest bij het opzetten van de versleutelde berichtenserver Encrochat is nog niet aangehouden. Dit bevestigt de Nederlandse justitie dinsdag tijdens een bijeenkomst van Europol over de onderzoeksresultaten in het veelomvattende Encrochat-onderzoek. De verdachten worden als medeplichtig gezien aan de daden van hun criminele klanten.

door Joost van der Wegen

 Tussenstand

Dat bleek dinsdagmorgen uit een persconferentie die Europol hield, waarin ze een tussenstand gaf van de lopende onderzoeken naar aanleiding van de Encrochat-hack, door de Franse en Nederlandse politie, in 2020.

De ontmanteling van Encrochat heeft volgens Europol wereldwijd geleid tot 6.558 arrestaties. Tot nu heeft dit ervoor gezorgd dat in totaal 7.134 jaren aan gevangenisstraf is opgelegd.

Er werd voor 739,7 miljoen aan contant geld in beslag genomen. Voor 145,1 miljoen euro aan banktegoeden werden bevroren.

Verder namen de gezamenlijke Europese politiediensten voor 30,5 miljoen aan chemische drugs in beslag (pillen), 103,5 ton aan cocaïne, 163,4 ton cannabis en 3,3 ton heroïne.

Daarnaast werden 971 voertuigen in beslag genomen, 271 panden en woningen, 923 wapens, 21.750 stuks munitie en 68 explosieven. Ook pakten de politiediensten 83 boten en 40 vliegtuigen af van verdachte criminelen.

Vrij

De Nederlandse officier van justitie die dinsdagmorgen aan een persconferentie deelnam over Encrochat, bevestigde dat de drie verdachten die vorig jaar als directe betrokkenen bij Encrochat zijn aangehouden, inmiddels weer vrij zijn in afwachting van hun rechtszaak. Zij gaf ook aan dat een vierde verdachte nog steeds niet is aangehouden.

Deze verdachten zijn aangeklaagd voor deelname aan een criminele organisatie en witwassen. Ook worden ze aangeklaagd voor medeplichtigheid aan de strafbare feiten die hun klanten pleegden, waaronder moord, poging tot moord, en grootschalige drugs- en wapenhandel.

Op een vraag aan de Franse justitie van een journalist van het Franse persbureau AFP of het ‘brein’ achter Encrochat onlangs in de Dominicaanse republiek is aangehouden, volgde geen antwoord.

Truc

Het onderzoek naar EncroChat begon in 2017 en werd later uitgebreid naar een Europees onderzoeksteam (JIT) waarin ook Frankrijk deelnam. De verdachten in dat onderzoek waren aanvankelijk N.N. (onbekende personen) die het criminele samenwerkingsverband EncroChat exploiteerden. Alle Encro-berichten die in 2020 door de politie werden onderschept en gelezen zijn in dat onderzoek gevonden, maar spelen in het huidige proces geen rol.

Ze zijn juist in tal van andere onderzoeken gebruikt. Onderzoek 26Lemont zelf was niet het hoofddoel van justitie en had geen prioriteit.

Overtreden

Advocaten vinden dat justitie hiermee weten en regels hebben overtreden en dat het 26Lemont-onderzoek een truc is geweest om de Encro-berichten binnen te halen en het mogelijk te maken (Europese) privacywetten te overtreden. Tot dusver hebben rechters geen acht geslagen op deze bezwaren.