Justitie in Groningen heeft zes zogenaamde ‘geldezels’ boetes opgelegd en een taakstraf. Een verdachte moet zich voor de rechter verantwoorden. De officier van justitie in de zaak legt aan Crimesite uit waar de zaak om draait. Het beschikbaar stellen van rekeningen voor Marktplaats-oplichting.

door Joost van der Wegen

Gebruikt

Afgelopen dinsdag heeft de politie in Groningen op een politiebureau een aantal personen verteld dat ze afweet van het feit dat hun rekening wordt gebruikt voor crimineel geld. Zij waren naar voren gekomen in onderzoeken naar aan- en verkoopfraude, die via het Landelijk Meldpunt Internetoplichting waren binnengekomen.

Aanpakken

Justitie zegt te hebben gekozen voor een ‘persoonsgericht aanpak’. Eén persoon kreeg 30 uur werkstraf. Met vier personen werd een stopgesprek gevoerd, bijvoorbeeld met een wijkagent. Eén verdachte moet zich verantwoorden voor de rechter. Politie en het Openbaar Ministerie willen in de toekomst vaker op deze manier geldezels aanpakken.

Problematiek

Marcel Boven van de recherche in Groningen licht dit toe, in een bericht van justitie. Hij geeft aan dat het uitgangspunt is om te investeren in de lange termijn: ‘Dat betekent ook dat niet strafrecht alléén het meest effectief is. Je kijkt naar de problematiek rondom een verdachte. In sommige gevallen is het duidelijk dat iemand hulpverlening nodig heeft. Met alleen straffen is er een grote kans op herhaling. Daarom werken we samen met de reclassering, bieden we schuldhulpverlening aan en worden er stop-gesprekken gevoerd.’

Verstoren

Officier van justitie Jan Hoekman vertelt hoe ook het criminele proces wordt verstoord, in plaats van alleen de daders te pakken: ‘Door een nauwe samenwerking en snelle afhandeling kunnen we veel aangiftes opvolging geven, en op een dag als deze geldezels aanpakken. Het vergroot ook meteen de kans om uit te komen bij de ronselaars van de geldezels, vaak de hoofddaders achter deze delicten.’

In dit geval werd gereageerd op 33 aangiftes van oplichting door het hele land.

Voorbeeld

Officier Hoekman licht aan Crimesite toe dat het hier ging om een aantal gevallen van oplichting op Marktplaats, waarbij de oplichters andere nodig hebben, voor hun bankrekening. ‘Omdat deze vorm van oplichting vaak voorkomt, wilden we een voorbeeld stellen. ‘We wilden deze mensen vooral waarschuwen, laten zien dat we ze in de peiling hadden.’

Dat dit zonder tussenkomst van een rechter plaatsvindt en op een politiebureau, vindt de officier geen probleem: ‘We mogen dit soort zaken zelf afdoen, dat is wettelijk toegestaan. Een verdachte was het niet eens met de beschuldiging, en die is dan ook naar de rechter gestapt. Dat recht hebben mensen nog steeds. Daarbij zijn de verdachten ook eerst formeel gehoord. Waarbij wij natuurlijk wel informatie uit ze proberen te krijgen. We hebben daarbij ook een tip gekregen, naar aanleiding waarvan we verder onderzoek gaan doen.’

Dienst aan criminelen

Een geldezel, ook wel money mule genoemd, is vaak de eindschakel bij digitale criminaliteit, in de definitie van justitie. Als iemand z’n bankpas en/of rekening en pincode geeft, storten slachtoffers van internetoplichting geld op de rekening van deze geldezel. Hiermee maakt een geldezel zich soms bewust, maar soms ook onbewust, schuldig aan het witwassen van illegaal verkregen geld en blijft de crimineel anoniem. De geldezel heeft vaak het idee dat dit niet strafbaar is, en denkt iemand een dienst te verlenen.