Door Maarten Blom

Er zijn zaken in het leven die niet snel veranderen. Duitsland wint het wereldkampioenschap voetbal en Nederland net weer niet. Het zal toch niet in de genen zitten? U denkt dat we daar toch nooit achter komen, en daarin heeft u hoogstwaarschijnlijk gelijk. Tenzij de jongens van Google er iets aan gaan doen.

Ik zeg met opzet jongens, er zijn bij Google namelijk veel meer mannen dan vrouwen in dienst. En weer veel meer vrouwen dan werknemers met een Latijns-Amerikaanse achtergrond. Dat weet ik omdat Google zo verschrikkelijk transparant is, en dus deze quota op hun website publiceert. Zo transparant zou Google ook graag willen zijn met ons DNA.

Dat vind ik een interessant idee. Ik zeg dat nu alvast om te voorkomen dat u hier al afhaakt. Het begin van deze column lijkt immers wel op een stukje van een complotdenker. Wat wil Google eigenlijk met ons DNA?

Eigenlijk ligt het antwoord nogal voor de hand: het DNA van zo veel mogelijk mensen opslaan, analyseren en toegankelijk maken. Google Genomics heet het programma en daarmee dragen ze bij aan een wereldwijd initiatief om genetische gegevens zo veel mogelijk te delen(zie http://genomicsandhealth.org/), met als doel om onderzoek naar ziekte en gezondheid te bevorderen.

Om wat voor soort genetische informatie gaat het hierbij eigenlijk? Niet om de DNA-profielen die wij in de forensische labs maken, en zoals ze opgeslagen zijn in de DNA-databank voor strafzaken. Die profielen bevatten maar een uiterst beperkt deel van het DNA, dat alleen nuttig is voor identificatie.

Nee, Google wil het complete DNA, alle 3,2 miljard letters die wij per persoon meedragen. Ter vergelijking: een forensisch DNA-profiel bestaat uit een paar duizend van die letters. Een paar miljard letters lijkt nogal veel om allemaal te lezen en dat is het ook. Toen in 2003 het complete DNA de mens was afgelezen, had dat 15 jaar geduurd en waren de kosten opgelopen tot zo’n 3 miljard dollar. De technologische revolutie op dit gebied is de laatste jaren zo extreem, dat dezelfde klus nu een paar dagen duurt en rond de 1000 dollar kost. Op dit moment is het complete DNA van enkele duizenden personen bepaald, maar Google wil er graag miljoenen verzamelen.

In het wetenschappelijke tijdschrift Nature[1] benadrukt baas van het project dat het echte voordelen gaat opleveren. En daar geloof ik in. Hij is eerlijk genoeg om daar aan toe te voegen dat er ook echte risico’s aan zitten. En dat geloof ik ook. Eentje kan ik er alvast bedenken: ergens verstopt tussen die 3,2 miljard letters zitten ook de paar duizend letters waarmee je een forensisch DNA-profiel kan maken. Het zal een koud kunstje zijn om die er met hulp van Google Genomics weer uit te trekken. Stel dat een schokkende moord onopgelost blijft omdat er geen match is in de DNA-databank voor strafzaken, is het in de toekomst dan niet heel verleidelijk om ook eens te gaan grasduinen in het DNA van de personen die Google heeft verzameld?

Maar misschien vindt een sportwetenschapper toch ook nog dat WK – gen. Hoeft toch niet alles bij hetzelfde te blijven.

[1]http://www.nature.com/news/global-genomic-data-sharing-effort-kicks-off-1.14826