In tien jaar tijd ontbreekt het de politie nog steeds aan een langetermijnvisie op onder meer haar taakuitvoering, leiderschapscultuur en integrale sturing van de organisatie. Er wordt onvoldoende van elkaar geleerd bij het oplossen van problemen en interne samenwerking is niet overal vanzelfsprekend. Dat stelt de Inspectie Justitie en Veiligheid woensdag in een brief aan de Minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgöz.

Volgens de Inspectie Justitie en Veiligheid ontbreekt er een langetermijnvisie terwijl maatschappelijke ontwikkelingen vragen om nieuwe vormen van (inclusief) leiderschap, sturing en werkcultuur. Het gebrek aan zo’n visie hindert een goede taakuitvoering.

Groei stokt

Daardoor stokt bijvoorbeeld de groei naar een moderne politieorganisatie met bijbehorende leiderschapscultuur en loopt zij achter op ontwikkelingen als cybercriminaliteit en zware criminaliteit. Uit tien jaar inspectieonderzoek blijkt bijvoorbeeld dat de opsporing in de knel zit, dat speciale afdelingen onvoldoende functioneren door onder meer een onveilige werksfeer en dat wijkagenten hun taken onvoldoende kunnen uitvoeren doordat ze geen trainingen hebben gehad om ‘signalen van zware criminaliteit’ te herkennen.

In de langetermijnvisie moet volgens de inspectie staan waar de politie zelf verantwoordelijk voor is, wat zij met publieke en private partners kan uitvoeren en wat ze aan geld, mensen en middelen nodig heeft. Er wordt nu teveel van incident naar incident gewerkt waardoor er nauwelijks naar het geheel wordt gekeken.

Verziekte werksfeer

In de beschouwing op tien jaar politiewerk, stelt de Inspectie Justitie en Veiligheid dat het ontbreekt aan duidelijke taken en verantwoordelijkheden. Zo is het bijvoorbeeld niet duidelijk waar de scheiding tussen de functies van teamchef en teamleider ligt. Ook vindt bijvoorbeeld de bemensing van projecten plaats op basis van informele besluitvorming, soms op basis van toezeggingen en beloftes. Dat leidt tot een verziekte werksfeer, waarbij men elkaar onder andere beticht van machtsmisbruik, vriendjespolitiek en discriminatie.

Onafhankelijke organisatie

Als de integrale visie op de gehele politie er ligt zoals de Inspectie Justitie en Veiligheid adviseert, dienen de minister en de korpschef vervolgens te zorgen voor een onafhankelijke organisatie die de plannen en de uitvoering daarvan bewaakt. ‘Dat voorkomt incidentgerichte sturing’, aldus de inspectie. Daarnaast adviseert zij de korpschef een strategie op te stellen voor goed leiderschap binnen de organisatie.

Analyse

In de beschouwing analyseert de Inspectie Justitie en Veiligheid haar onderzoeken naar sturing, werkcultuur, taakuitvoering en leiderschap bij de politie van de afgelopen tien jaar. Deze gingen onder meer over een onveilige werksfeer en het onvoldoende functioneren van diverse onderdelen van de Landelijke Eenheid, de inzet van wijkagenten, de opsporing, het verlenen van noodhulp en de vorming van de Nationale Politie in 2012.