Joris, Joop, Ivo en Pieter

Was Demmink nou wel of niet verdachte in Rolodex? Wie lekte wat? En waarom? Het mysterie rond de voormalige topman van Justitie is gisteren weer iets kleiner geworden, na de laatste dag van de getuigenverhoren in Utrecht. Maar het wachten is nu op de Tweede Kamer. Een analyse.

Door @Vincent Verweij

Onberispelijk gekleed in een donkerblauw pak stapte Emile Broersma gisteren zelfverzekerd de Utrechtse rechtbank binnen. Met een advocaat aan zijn zijde , had hij zich voorgenomen helemaal niets te zeggen over Demmink en zich te beroepen op zijn ambtsgeheim. Maar rechter-commisaris Natasje Gehlen stak daar doortastend een stokje voor. 

Broersma (foto rechts) werd gedwongen te verklaren waarbij hij man en paard moest noemen. Hij schetste vervolgens met frisse tegenzin een ontluisterend beeld van de gang van zaken, eind jaren negentig, tijdens een onderzoek naar Joris Demmink. 

Misbruik

Als commandant van het observatieteam bij de CRI ontving hij de opdracht om ‘het gedrag en de contacten’ in kaart te brengen van vier verdachten: drie hoofdofficieren van justitie (Wabeke, Holthuis, Wooldrik) en Joris Demmink. De verdenking was niet mals: ‘georganiseerd misbruik van minderjarigen’. Terwijl Broersma de voorbereidingen trof voor de observaties, kwam er na een paar dagen alweer een oekaze van zijn chef: het onderzoek werd afgeblazen omdat het stuk was gemaakt. De verdachten wisten dat ze onderzocht werden omdat de korpschef van de CRI, Joop de Wijs had gelekt naar één van hen, Hans Holthuis. Einde oefening dus. Understatement van Broersma: 'De dienstleiding vond het erg ingewikkeld dat er onderzoek naar hun eigen bazen werd gedaan'.

Rolodex

Volgens Broersma maakte zijn onderzoek gèèn deel uit van het "Rolodex"-onderzoek. En dat klopt waarschijnlijk. Zijn verklaring strookt namelijk volledig met die van Leen de Koter, de Amsterdamse rechercheur die enkele weken geleden werd gehoord als getuige. Hij noemde exact dezelfde vier namen en dezelfde verdenking. Ook vertelde hij dat er geen telefoontaps en observaties konden worden gedaan omdat het onderzoek stuk werd gemaakt. De Koter deed ‘CIE-matig’ onderzoek in een voorfase van Rolodex. Ook vertelde De Koter dat er observaties waren aangevraagd bij de CRI, bij Broersma dus.

Opstelten

Zo beschouwd heeft Minister Opstelten van Justitie niet gelogen, toen hij herhaaldelijk zei dat Demmink niet voorkwam in het Rolodex-onderzoek. Maar het is wel een gevaarlijk woordspelletje dat de minister speelt, waarmee hij langs de afgrond van de waarheid scheert. Formeel mag Demmink dan geen verdachte zijn geweest in Rolodex, hij was wel degelijk lijdend voorwerp in orienterend politie-onderzoek dat daaraan vooraf ging. En de enige reden dat hij niet in Rolodex belandde, was dat het onderzoek uitlekte en de telefoontaps en observaties daardoor stil vielen. Demmink raakte op de hoogte na een telefoontje aan secretaris-generaal Harry Borghouts van Justitie en Holthuis door een belletje van korpschef Joop de Wijs. Demmink en Holthuis gingen dus van de lijst met verdachten af omdat ze getipt waren en onderzoek zinloos werd. Vermoedelijk bleven Wooldrik en Wabeke er nog even op staan.

Stofresten

Rolodex startte vervolgens formeel met twee verdachten: Wabeke, in een door Opstelten openbaar gemaakt document (zie hieronder) aangeduid als ‘J1’ en Wooldrik, aangeduid als ’J2’. In de loop van het onderzoek kwamen daar nog twee verdachte justitie-ambtenaren bij (‘J3’ en ‘J4’). Ook dit onderzoek leverde niks op omdat verdachten opnieuw op de hoogte bleken. Tijdens een huiszoeking bij hoogleraar Van Roon, die als spil in het netwerk werd beschouwd, vond de politie stofresten van een video-recorder en VHS-banden. De spullen zelf waren weg.

Kamerleden

Nu de getuigenverhoren zijn afgerond, is de Tweede Kamer weer aan zet. Het stellen van de juiste vragen is tot nu toe een probleem gebleken omdat kamerleden nauwelijks een idee hebben wat er zich in de zaak Demmink precies afspeelt. De vraag of Joris Demmink in Rolodex voorkwam blijkt niet de juiste te zijn. De vraag moet zijn welke onderzoeken politie en veiligheidsdiensten allemaal op Demmink hebben uitgevoerd, wat die opgeleverd hebben, op welke wijze ze zijn gefrustreerd, door wie en waarom. Het wachten is op een wakker Kamerlid die deze vragen stelt aan Ivo Opstelten. In het verleden wilde CDA-kamerlid Pieter Omzigt nog wel eens een kritisch geluid laten horen, maar hij is door de CDA-fractie van de zaak afgehaald. Of dat iets te maken heeft met de betrokkenheid van de voormalige ministers Donner en Hirsch Ballin bij de zaak Demmink, zullen andere volksvertegenwoordigers moeten uitzoeken.

 

Rolodex onderzoek naar seksueel misbruik door hoge Justitie functionarissen. Zaak Demmink.