Het Openbaar Ministerie in Oost-Brabant gaat als eerste in Nederland de hulp van het publiek inroepen om geld te plukken van criminelen. Volgens het Brabants Dagblad zijn er drie – nog – niet nader genoemde personen op de korrel die respectievelijk 11,5 miljoen, 11,2 miljoen en 2,5 miljoen zouden moeten betalen aan geld dat zij met misdaad hebben verdiend.

In beeld

Justitie wil zo miljoenen die in binnen- of buitenland verborgen zijn in beeld krijgen. Vanaf januari worden foto’s en namen van Brabantse boeven gedeeld met het publiek in persberichten en opsporingsprogramma’s. Het is voor het eerst dat het OM in Nederland dit doet.

Het gaat volgens officier van justitie John van Eekelen om geld dat ‘we op alle mogelijke manieren proberen te krijgen, maar dat is niet gelukt’

Pek en veren

Deskundigen en advocaten maken gehakt van het plan. Volgens hen is het niet alleen een schending van privacy maar heeft justitie al voldoende manieren om vermogen op te sporen. De Eindhovense advocaat Bert de Rooij noemt het plan in het Brabants Dagblad ‘bespottelijk’. De Rooij: ‘Als het geld zo goed zou zijn verstopt dat justitie daar met geen mogelijkheid achter kan komen, waarom zou een crimineel dat dan wel tegen zijn buurman vertellen? Dat is ondenkbaar. Als je zo iemand dan op tv ook nog met naam gaat noemen, stuur je hem als het ware met pek en veren door de stad, nádat hij al is veroordeeld.’

Het is ook de vraag of de actie effect zal sorteren. Advocaat Mark Nillesen spreekt van ‘kortzichtige schijnpolitiek’. Nillesen: ‘Het werkt niet. Het enige wat gebeurt, is dat het geld allemaal nog beter en nog verder weg wordt verstopt. De onderknuppeltjes draaien voor alles op, krijgen straf en ontnemingen van soms miljoenen, terwijl de bovenbazen uit het zicht blijven.’

Hoogleraar rechtspsychologie Peter van Koppen noemt het plan ‘niet verstandig’. Van Koppen: ‘In incidentele gevallen valt er misschien iets voor te zeggen. Maar het gevaar dreigt dat het als lui opsporingsmiddel wordt gebruikt: zo van we vragen eerst het publiek en gaan dan onderzoeken. De essentie van een rechtstaat is dat we beschaafd blijven richting gajes.’