Het kabinet wil dat justitie geld en andere waardevolle spullen waarvan zij vermoedt dat die een criminele herkomst hebben kan afpakken zonder dat de eigenaar ervan veroordeeld is. Nu kan crimineel verkregen vermogen alleen worden ontnomen als er een veroordeling ligt. Demissionair minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft een wetsvoorstel hiervoor gemaakt. Om verdacht geld, dure auto’s of bijvoorbeeld horloges te kunnen afpakken is het volgens het wetsvoorstel voortaan slechts noodzakelijk dat het Openbaar Ministerie bij de rechter aannemelijk kan maken dat het vermogen het resultaat is van criminaliteit.

Object staat centraal

Het maakt in het voorstel niet uit op wiens naam het vermogen staat, of dat de eigenaar ervan onbekend is. Niet de persoon maar het object staat centraal bij het afpakken.

In deze civiele procedure is voor confiscatie door de overheid alleen van belang dat het Openbaar Ministerie bij de rechter voldoende aannemelijk kan maken dat het object afkomstig is van criminaliteit. Als de politie een pand binnenvalt en een groot bedrag aan contanten vindt, is er geen langdurig strafproces nodig om dat geld aan de staat te laten vervallen als degenen bij wie het wordt aangetroffen geen solide verklaring kunnen geven voor het bezit van veel cash.

Het is niet vereist dat een specifiek misdrijf wordt aangetoond. Van personen die aanspraak maken op het voorwerp wordt verwacht dat ze kunnen verklaren dat de herkomst uit legale bron afkomstig is. Er blijft wel de mogelijkheid tot het instellen van beroep tegen de rechterlijke beslissing. Ook komt er de mogelijkheid van schadevergoeding als een persoon onevenredig is getroffen door de beslissing over de confiscatie.

Spoedbevriezing

Daarnaast stelt de minister een zogenoemde spoedbevriezing van financiële transacties voor. Dit om te voorkomen dat crimineel geld kan worden weggesluisd voordat er criminele feiten in beeld zijn gebracht door het Openbaar Ministerie.

Volgens de minister is die maatregel noodzakelijk omdat betalingsverkeer steeds sneller verloopt. Criminelen weten vaak via het buitenland crimineel vermogen weg te sluizen. Door het wetsvoorstel krijgt de Financial Intelligence Unit meer mogelijkheden om een financiële transactie tijdelijk aan te houden als er vragen zijn over de achtergrond van een transactie en een mogelijk verband met witwassen.