De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, de stichting Privacy First en journalistenvakbond NVJ spannen een kort geding tegen de Nederlandse staat vanwege de massale opslag van locatiegegevens en internet- en belgedrag. Het Europees Hof heeft het opslaan van de data afgewezen, maar daar trekt het kabinet zich niks van aan. Volgens de overheid is de opslag nodig om criminelen en terroristen op te sporen.

Het Europees Hof betwijfelde in hoeverre deze gegevens daadwerkelijk nodig zijn om criminelen en terroristen op te sporen. Minister Opstelten kondigde onlangs aan om naar aanleiding van deze uitspraak de wet aan te passen, maar hij zei ook dat de grootschalige opslag van gegevens te behouden.

‘Direct stoppen’

Volgens advocaat Fulco Blokhuis is dat in strijd met de uitspraak van het Europees Hof. ‘Opstelten wil alleen de toeging tot de gegevens beperken, onder andere door een rechter te laten beslissen of de data in een onderzoek mogen worden gebruikt’, zegt hij tegen NRC. ‘Dat is volstrekt onvoldoende. Het opslaan van ieders communicatiegegevens is een grove schending van het fundamentele recht op privacy en moet direct stoppen.’

Telecombedrijven zijn sinds 2009 verplicht een jaar lang alle belgegevens op te slaan. Het gaat om wie met wie belde en vanaf welke locatie. Ook moeten internetgegevens een half jaar worden opgeslagen. Zo moet worden opgeslagen wie met wie mailde en wanneer iemand op het internet was.

Te weinig expertise

De opsporingsdiensten maken nauwelijks gebruik van die laatste categorie internetgegevens, onder meer omdat er te weinig expertise is om die gegevens goed te kunnen interpreteren. Daarnaast maken veel Nederlanders gebruik van Amerikaanse diensten zoals Facebook, die buiten de bewaarplicht vallen.

Van de andere gegevens wordt wel volop gebruik gemaakt. De laatste jaren vraagt de politie steeds meer gegevens op. In 2012, het meest recente jaar waarover cijfers bekend zijn, vroeg de politie ruim 2,7 miljoen keer informatie op over de eigenaar van een telefoonnummer of internetadres. Ten opzichte van 2011 was dat een toename van 17 procent.