18 langgestrafte gedetineerden van PI Norgerhaven in Veenhuizen eisen in kort geding voor de rechtbank van Den Haag dat het ministerie van Justitie hun voorgenomen overplaatsing terugdraait. Het ministerie wil de afdeling sluiten en de PI verhuren aan Noorwegen om er Noorse gevangenen te plaatsen.

Door @Wim van de Pol

De langgestraften die een kort geding hebben aangespannen zitten op de zogeheten Afdeling K van Norgerhaven. In 2012 kondigde staatssecretaris Fred Teeven aan de Tweede Kamer aan dat deze afdeling als een eerste pilot speciaal werd aangewezen voor langgestraften. Lang gestraften werden daarop uit alle delen van het land naar Veenhuizen gehaald nadat hen was voorgespiegeld dat ze daar bepaalde voorzieningen zouden krijgen die elders niet mogelijk zijn. Doel was onder meer om levenslang gestraften – die volgens Nederlands beleid effectief in de gevangenis zullen moeten sterven  – een humaner leven te bieden.

Groen

Niet alle beloften zijn waargemaakt. Toch biedt de afdeling voordelen, in eerste plaats omdat de afdeling niet als een gevangenis oogt. De gevangenen hebben de afdeling zelf helpen opknappen tot een huiselijke ruimte. Er zijn twee keukens waar de gedetineerden zelf kunnen koken, een luchtplaats met veel groen waar ze minimaal twee uur dagelijks kunnen luchten en allemaal hebben ze vanuit hun cel een mooi uitzicht op natuur. Ze mogen in de PI ook hun eigen groente en bloemen telen, kippen houden en hebben meer uren crea en hobby.

Overgeplaatst

De gedetineerden op afdeling K verblijven daar tot relatieve tevredenheid. Er zitten op de afdeling vier levenslang gestraften die voor meerdere moorden veroordeeld zijn: Fernando P., Frans B., Isa M. en Hüseyin Baybasin. De rest van de bevolking bestaat uit mannen die minstens tien jaar zijn afgestraft. De belofte en de pannen van Teeven zijn door de verhuur aan Noorwegen kennelijk geheel van de baan. Afdeling K heeft te horen gekregen dat de delinquenten binnen enkele maanden zullen worden overgeplaatst naar onbekende bestemming.

Opnieuw

Als de rechtbank het verbieden van de overplaatsing afwijst eist de groep subsidiair gezamenlijk naar een andere inrichting in Veenhuizen te worden overgeplaatst, zoals Esserheem of een leegstaande tbs-afdeling. Volgens hun advocaten Hettie Cremers en Judith Serrarens willen ze dan opnieuw een afdeling zelf opknappen en eigen maken. Een eerdere brief, die de gedetineerden in december verstuurden, liet het ministerie van Justitie geheel onbeantwoord. Afdeling K in Norgerhaven is de enige afdeling die speciaal is in gericht voor zeer lang gestraften. Dat betekent volgens de advocaten ook dat de expertise van het personeel om met langgestraften om te gaan zal verdwijnen. Elders in Nederland is het werken met langgestraften onder bewaarders niet populair.

De zitting is op 20 februari.