Het rijkste en meest invloedrijke bedrijf van Italië is de maffia. in het normale zakenleven van Italië is hun invloed ‘elke minuut van de dag’ voelbaar. Dat staat in een studie van de werkgeversorganisatie Confesercenti, met 270.000 kleine en middelgrote ondernemingen als leden. Dat komt mede door de frisse aanpak van de nieuwe topman van Cosa Nostra: de Onzichtbare.

Het rapport schat de gezamenlijke omzet van de onderwereldgroepen op 140 miljard euro per jaar.

En dat komt niet alleen uit de drugs maar bijvoorbeeld ook uit alternatieve energiebronnen, waar met name de Cosa Nostra tientallen miljoenen verdient. Dat inkomen is ook goed zichtbaar want Sicilië staat vol met windmolenparken.

De maffia legt het geen windeieren. De nieuwe capo di capi werkt aan een comeback van Cosa Nostra, door investeringen in de legale economie, met name ook door wind- en zonne-energie, aangevuld met overheidsgeld. Matteo Messina Denaro (De Onzichtbare, foto) zou als een soort ‘bedrijfsleider’ verantwoordelijk zijn voor de nieuwe aanpak.

Grondeigenaars verkopen terreinen voor een fractie van de reële prijs onder een zekere druk van de maffia. Vervolgens verkoopt de maffia de grond aan ontwikkelaars die wind- en zonne-energieparken willen bouwen, waarin de maffia natuurlijk soms ook participeert. Europese fondsen geven grif subsidie voor dergelijke projecten, die lang niet altijd worden voltooid.

In september 2010 legden de carabinieri beslag op bezittingen ter waarde van 1,5 miljard euro, van de Siciliaanse zakenman Vito Nicastri. Deze ‘God van de Wind’ was één van de grootste investeerders in alternatieve energieprojecten van het land. Sicilië is bezaaid met zijn windmolens die niet draaien omdat ze niet zijn aangesloten op het electriciteitsnet.

De specifieke keuze voor investeringen in de lokale legale economie is een slimme keuze van de maffia. Want als de politie supermarkten of andere midddelgrote bedrijven sluit gaat dat ten koste van de werkgelegenheid en komt daar dus protest tegen van de bevolking en de lokale politiek. De maffia geeft aan de bevolking wat de staat hen niet verschaft: inkomen en werk.

Daarnaast blijft de maffia volgens de studie van MKB-organisatie actief in het traditionele terrein: drugshandel, afpersing en omkoping van financiële sleutelfiguren. Jaarlijks zou de winst rond de 100 miljard euro belopen.

De liquiditeit van de maffia is juist in deze crisistijd een groot probleem: de studie schat die jaarlijks op 80 miljard. Dat betekent dat startende ondernemers sneller geld van een maffioze ‘onderneming’ kan lenen dan bij de bank.

Opvallend is dat Matteo Messina Denaro een comeback leidt van de Siciliaanse maffia, die de laatste jaren door politieaanpak en concurrentie van ‘Ndrangheta wat was weggedrukt. Denaro leeft al meer dan twintig jaar ondergedoken. Zijn voorganger, Bernardo Provenzano, leefde meer dan 43 jaar ondergedoken.

Justitie heeft inmiddels de aandacht volledig op Denaro gericht. Zijn biograaf Giacomo Di Girolamo, schrijver van het boek (L’Invisibile, De Onzichtbare) is ervan overtuigd dat Denaro de corrupte contacten van Cosa Nostra, net als in de vorige eeuw, op het allerhoogste en ambtelijke niveau heeft gebracht.