Afwezige vaders, Nederland als drugs-handelsland en de link met de hasjproductie in het Rifgebied. Volgens criminoloog Frank Bovenkerk zijn dat de redenen dat zoveel Marokkaanse jongens in Nederland in de criminaliteit verzeild raken, en in andere Europese landen niet.

In zijn nieuwe boek Marokkaan in Europa, crimineel in Nederland zet Bovenkerk de geschiedenis van de Marokkaanse gemeenschap in Nederland op een rijtje. Hij deed ook persoonlijk onderzoek in de stad Ketama en omgeving, de streek in het Rif-gebergte waar de meeste Nederlandse Marokkanen hun wortels hebben.

Crisis

Bovenkerk signaleert een isolement waarin de eerste en tweede generatie Marokkaanse vaders en moeders zijn terechtgekomen nadat door de economische crisis in de jaren tachtig vele vaders in een uitkering zijn beland. in plaats van trotse werkers werden velen afhankelijk van de weelde van de verzorgingsstaat. Schaamte over die positie maakte hen zwakke of afwezige vaders. Aldus Bovenkerk.

Moskee

Met gezag hun kinderen discipline bijbrengen en onder toezicht houden, zoals dat gemiddeld gebeurt bij andere bevolkingsgroepen ontbrak in veel Marokkaanse gezinnen. Vaders trokken zich uit terug uit het gezinsleven of scheidden. Moeders stonden er alleen voor. Een andere factor die de werkloosheid in de jaren tachtig met zich meebracht was dat veel werkloze vaders eerder religieus werden en stelselmatig de moskee opzochten dan zich sociaal te vermengen met Nederlanders. De Marokkaanse cultuur in Nederland raakte naar binnen gekeerd.

Rijk alleen

Opgroeiende jongetjes kregen zo in veel gevallen alle ruimte en het rijk alleen. Opgeschoten jongens zagen kansen in de misdaad. Volgens Bovenkerk is het onder Marokaanse jongeren juist niet zo dat slechte kansen op werk en onderwijs hen naar de criminaliteit dreven, iets wat steevast het geval is met minderheden. Veel opgeschoten Marokkaanse jongens belandden door hun thuissituatie in de crime en bleven in de crime omdat juist die oppervlakkige en lucratieve activiteit hen weerhoudt van succes op school en werk. Bovenkerk: ‘Criminaliteit veroorzaakt de achterstand’. Negatieve gevolgen als een strafblad of een celstraf verhogen juist de status voor veel jongeren.

Coffeeshops

Door de connectie met de hasjhandel vanuit Marokko met de hasjhandel in de Nederlandse coffeeshops was succes voor Marokkaanse misdaadondernemers snel gemaakt. Bovenkerk schat dat de meeste coffeeshops in Nederland inmiddels in handen zijn van Nederlanders met Marokkaanse roots. Veel doorgroeiende jonge Marokkanen hebben de overstap naar de tussenhandel en detailhandel in de cocaïne gemaakt.