Geen asielzoeker, geen verdwenen Ali, geen complot. De moordenaar van Marianne was een Fries uit de buurt en nog wel een bekende van de familie Vaatstra. Eén van de weinige moordzaken die heel Nederland bezig is gaan houden lijkt te zijn opgelost. Het zou een ongekende klapper zijn voor politie en Openbaar Ministerie. Net een half jaar na invoering van de nieuwe wetgeving over dna-onderzoek zijn er twee enorme successen binnen: zowel de dubbele moord in Amsterdam-Noord in 1997 als die op het 16-jarige meisje in 1999 zijn met nieuw dna-onderzoek opgelost.
Door Wim van de Pol
Het beestachtig om het leven gebrachte meisje dat ook nog werd verkracht bracht op het stille Friese platteland de gemoederen sowieso al in beweging. Dat er ook nog een verhaal omheen speelde van bewoners uit een naburig asielzoekerscentrum die meisjes als Marianne hadden gepest maakte alles emotioneler. Er moesten voorlichtingsavonden aan te pas komen om de gemoederen in bedwang te houden. Daar kwam ook nog eens bij dat het Openbaar Ministerie in het begin wat onhandig opereerde, door bijvoorbeeld te weinig transparant naar buiten te treden. Zo werd gewacht met naar buiten brengen van een verdenking op twee asielzoekers.
Door dit alles was het onoploste drama voer voor complotdenkers die zelfs het Nederlandse Koningshuis en oud-secretaris-generaal van Justitie Joris Demmink achter de corrupte schermen aan het werk zagen.
Nu hebben politie en justitie wel wat steken laten vallen. Sommige door het OM en Peter R. de Vries in 2012 met veel trompetten naar buiten gebrachte nieuwe feiten waren al bekend bij de politie. Er was in 1999 al duidelijk dat er een tweede fiets, naast die van Marianne in de greppel had gestaan, omdat er een afdruk in de grond was vastgesteld. Haar rugzakje dat naast het lichaam is gevonden werd door het NFI nooit op sporen onderzocht. Pas na aandringen van vader Vaatstra kwam er dna-onderzoek naar het tasje. Het OM wilde ook niet samenwerken met het onderzoeksbureau dat vader Vaatstra in de hand had genomen.
In het programma van Peter R. de Vries van 20 mei van dit jaar was er geen woord te horen over het rugzakje en het daarop gevonden DNA-profiel. En ook werd er niets gezegd over het geharrewar over het DNA-onderzoek van het rugtasje. Op Twitter steekt De Vries nu de loftrompet over het optreden van politie en justitie.
In het dnaonderzoek zou de verdachte vrijwillig zijn dna hebben afgestaan. De man was rond de dertig toen Marianne werd vermoord en woonde op 2,5 kilometer afstand van haar huis.
Hoe dan ook: de ster van het dna-onderzoek zal na oplossing van de moord op Henk Opentij en Mary Run en het succes van vandaag nog sneller gaan rijzen. Dna-(verwantschaps)onderzoek zal de komende maanden voor nog meer verrassingen gaan zorgen. Er liggen nog genoeg cold case-zaken waar een dna-analyse ontbreekt. De roep om nog meer en diepgaander dna-onderzoek zal luider worden.
In het boek Cold Cases staat een reconstructie van (onder meer) het onderzoek in de zaak-Vaatstra. Hier alle berichten over de zaak.