“Moppie” R. blijft zitten

Mohammed “Moppie” R. wordt niet ontslagen uit de voorlopige hechtenis, waarin hij zit voor een moord in het Passage-proces. Zijn advocaten hadden daarom gevraagd omdat in Spanje is gebleken dat zijn overlevering indertijd naar Nederland onrechtmatig is geweest. Maar de rechtbank oordeelde dat de uitlevering nu eenmaal definitief is.

De discussie dondedag was een bijna onbegrijpelijk juridisch steekspel.

Moppie R. is op 14 augustus 2006 overgeleverd vanuit Spanje op verzoek van Nederland, nadat de later kroongetuige Peter la S. over zijn verblijfplaats had getipt. La S. had met de politie gebeld op 29 mei 2006 met de mededeling dat hij in ruil voor geld R. weg wilde tippen. Uiteindelijk kreeg hij enige tienduizenden euro’s voor de tip.

De grond voor de overlevering was een openstaande straf van 973 dagen in verband met een xtc-zaak. 

Eenmaal in Nederland werd R. op 30 oktober 2007 februari in zijn cel aangehouden op verdenking van de moord op twee mensen in Antwerpen, daaruit vrijgelaten en later opnieuw in zijn cel aangehouden op verdenking van een dubbele moord in Ouderkerk aan de Amstel.

Het Openbaar Ministerie was zich er bewust van dat de voorlopige hechtenis die laatste zaak zonder juiste overlevering was gegaan en diende daarom een aanvullend overleveringsverzoek in, in 2008. Daarin schreef officier van justitie Betty Wind dat kroongetuige La S. zich pas had gemeld nádat R. was uitgeleverd, dat is aantoonbaar niet juist, zeggen advocaten Jan-Hein Kuijpers en Mark Nillesen.

In 2009 keurde de Spaanse rechtbank deze aanvulling evenwel goed.

Inmiddels staat Moppie R. terecht in het Passage-proces voor vijf moorden die in 1993 zijn gepleegd, hoewel het bewijs, volgens de rechtbank, slechts in één zaak voldoende is om hem nog in voorlopige hechtenis te houden: de dubbele moord in Ouderkerk.

Het Spaanse constitutionele hof heeft nu afgelopen 5 januari 2012 de uitlevering van R. nietig verklaard. Zowel het eerste verzoek als de gang van zaken bij het aanvullende verzoek zijn niet rechtsgeldig geweest. R. is namelijk uitgeleverd voor een openstaande straf maar kwam vast te zitten voor moord. En bij het aanvullende verzoek is hij niet gehoord.

Het Openbaar Ministerie vindt dat de overlevering definitief is en dat bovendien een arrest van een Spaans hof nooit gevolgen kan hebben voor beslissingen van een Nederlandse rechtbank, omdat Spanje en Nederland nu eenmaal aparte landen zijn met een eigen rechtssysteem.

De officier van justitie tekende verder aan dat male captus, bene detentus (slecht gevangen, goed gehouden) nu eenmaal een beginsel is in het overleveringsrecht. Een beginsel waarover overigens de jongste rechter opmerkte dit niet te kennen.

Overleveringsrecht is volgens de officier van justitie een kwestie van vertrouwen, dat een andere staat iemand vervolgt op goede gronden, daarom is er ook geen hoger beroep mogelijk in overleveringszaken.

Met andere woorden: Moppie heeft pech gehad. 

De advocaten Jan-Hein Kuijpers en Mark Nillesen wijzen erop dat het aanvullende uitleveringsverzoek het eerste onrechtmatige verzoek nooit kan rechtmatig kan maken. Volgens hen is de rechtbank ook een loer gedraaid omdat het OM voorwendde R. naar Nederland te halen voor een strafrestant, maar eigenlijk ging het om Passage.

Volgens de advocaten zit R. van 30 oktober 2007 onrechtmatig vast. Ze eisten niet ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie.