Niet-ontvankelijkheid na runnen burgerinfiltrant

Niet ontvankelijkheden zijn vandaag de dag zeldzaam nu ons hoogste rechtscollege de Hoge Raad der Nederlanden heeft bepaald dat dit middel slechts in uitzonderlijke gevallen van toepassing is. Gevallen waarbij politie en justitie het echt te bont hebben gemaakt. 

Door Arthur van der Biezen

Afgelopen vrijdag oordeelde het gerechtshof te Den Bosch in een grote drugszaak dat de tegenwerking van de politie dusdanig was dat de officier het recht om te vervolgen had verspeeld en derhalve niet ontvankelijk werd verklaard.

Zonder bevel

Wat was het geval? Het hof volgde de redenering van de verdediging en constateerde dat er in het dossier:

…aanwijzingen zijn dat de politie de ex-vriendin van de verdachte ertoe heeft aangezet bijstand te verlenen aan de opsporing , zonder dat daaraan een bevel van de officier van justitie ten grondslag is gelegd en zonder dat dit in processen-verbaal of mutaties is vastgelegd.

Burger gerund

Er werd dus kennelijk een “burger gerund”, buiten ieder wettelijk kader, en er werd van deze handswijze niets op papier gezet.  Een risicovolle en kwalijke zaak. De ex kreeg opdracht te volgen, te schaduwen en zelfs gesprekken op te nemen van haar ex-vriend. Later werd ze om het leven gebracht. Deze moord wordt niet in verband met de drugszaak gebracht en het is volstrekt onduidelijk wat daar achter zit.

Het gerechtshof wenste duidelijkheid omtrent de aard en inhoud van deze dubieuze en onrechtmatige opsporingshandelingen. Het hof gaf opdracht getuigen te horen en nader onderzoek te doen laten verrichten naar wat er precies was voorgevallen.

Geen zin in

Het was onderzoek waar de betreffende opsporingsambtenaren natuurlijk helemaal géén zin in hadden. Het resultaat van dat nadere onderzoek was dan ook volstrekt onacceptabel. Het hof constateerde dan ook het volgende:

Het door het Hof opgedragen onderzoek is niet grondig geweest en heeft niet tot opheldering geleid. Gedurende dat onderzoek hebben de verantwoordelijken voor politie en justitie zich bijzonder weinig moeite getroost het optreden van de politie in deze zaak te onderzoeken, terwijl het Hof meerdere keren op niet mis te verstane wijze het belang van het onderzoek onder de aandacht heeft gebracht en heldere vragen heeft gesteld. Gelet daarop en gelet op het tijdsverloop in deze zaak valt niet te verwachten dat de gang van zaken alsnog verder zal worden opgehelderd. Die helderheid kan ook niet meer worden verschaft door de ex-vriendin van de verdachte, nu zij inmiddels om het leven is gebracht.

Onvoldoende

Nu het hof voldoende aannemelijk acht dat de ex-vriendin aangezet is om de handel en wandel van haar ex-vriend te volgen en daarmee ‘stelselmatig informatie in te winnen’ omtrent verdachte, acht het hof het volstrekt onvoldoende dat verbalisanten weigeren inhoudelijk te verklaren.

In géén enkel proces-verbaal valt te lezen hoe de gesprekken en de informatie overdracht van de ex-vriendin aan de politie heeft plaatsgevonden en hoe het een en ander tot stand is gekomen. Niets op papier en evenmin antwoorden op heldere vragen tijdens getuigenverhoren.

Snoeihard

De eindconclusie is snoeihard:

Die combinatie brengt het Hof tot de conclusie dat de rechten van de verdediging door het toedoen van met de opsporing of vervolging belaste ambtenaren op een flagrante en niet te herstellen wijze zijn geschonden.

Volledig terecht sprak het gerechtshof dan ook de niet ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie uit.

Arthur van der Biezen is strafadvocaat in Den Bosch.