OM overwoog buitenland voor Volkert van der G.

Het Openbaar Ministerie heeft overwogen om Volkert van der Graaf, de moordenaar van Pim Fortuyn, direct na zijn vrijlating te huisvesten in het buitenland. Dat blijkt uit documenten die in bezit zijn van KRO-NCRV na een beroep de Wet Openbaarheid Bestuur.

Door Vincent Verweij

Het OM onderzocht of Van der Graaf ondergebracht kon worden in Belgie, Duitsland of andere landen waarmee een verdrag was gesloten over het uitzitten van straffen. Er waren ondermeer zorgen over zijn veiligheid. Uiteindelijk koos Van der Graaf zelf voor de gemeente Apeldoorn als woonplaats. De Reclassering regelde vervolgens daar een woning en uitkering voor hem.

Veiligheid

De documenten, die nu door het Ministerie van Veiligheid & Justitie zijn vrijgegeven, zijn notulen van ambtelijke vergaderingen over Volkert van der Graaf. In het laatste jaar van zijn detentie overlegden het Openbaar Ministerie, gevangeniswezen, en de Nationaal Coordinator Terrorisme (NCTV) met het departement over Volkert van der Graaf. Op de agenda stonden ondermeer zijn proefverloven, zijn veiligheid buiten de gevangenismuren en zijn huisvesting.

Codenaam

Uit de stukken blijkt dat de kwestie Volkert super gevoelig ligt en alles heel geheimzinnig moet. Zo spreken de ambtenaren af zo min mogelijk telefonisch te overleggen over Van der Graaf. En mocht het toch noodzakelijk zijn, dan zonder vermelding van details en zonder hem bij naam te noemen. De codenaam die ze gebruikten is in de openbaar gemaakte documenten weggelakt.

Tegenhouden

Volkert van der Graaf heeft geprobeerd publicatie van de stukken tegen te houden. Hij maakte bezwaar bij het Ministerie van Veiligheid & Justitie tegen openbaarmaking. Nadat zijn bezwaar werd afgewezen, spande hij een procedure aan bij de bestuursrechter in Arnhem. Maar kort voor de zitting, trok hij het beroep in.

Dreigementen

Klik op het plaatje om te vergroten

Uit de stukken blijkt dat Volkert van der Graaf werd beveiligd door de NCTV tijdens zijn vier proefverloven. Ook waren er allerlei voorwaarden verbonden aan die verloven. Er werd precies afgesproken welke uitstapjes Volkert mocht maken. Ook mocht Van der Graaf niet op sociale media actief zijn en zijn internetgebruik werd tijdens zijn verloven scherp in de gaten gehouden. De NCTV hield het internet ook bij om te zien of er dreigementen werden geuit tegen Volkert. Dat bleek mee te vallen. Er wordt genoteerd dat het eerste verlof goed is verlopen en dat er geen foto’s zijn gemaakt van hem. Media en publiek hadden dus niet in de gaten gehad dat Volkert even op vrije voeten was.

Buitenland

Over de huisvesting van Volkert na zijn vrijlating blijkt uitgebreid overleg te zijn geweest. Er werd besloten hem eerst tijdelijk ergens te huisvesten, gedurende twee maanden, om te kijken hoe Nederland op zijn vrijlating zou reageren. Het Openbaar Ministerie onderzocht een eventueel verblijf in het buitenland. Er werd gekeken naar zogenaamde WETS-landen, dat zijn landen die met Nederland een verdrag hebben gesloten over wederzijdse tenuitvoerlegging van (voorwaardelijke) straffen. De meeste EU landen hebben zo’n verdrag gesloten met Nederland. De buitenland optie verdween van tafel toen Volkert zelf aangaf liever in Apeldoorn te willen wonen. Op 11 juni 2014 maakte de burgemeester va Apeldoorn bekend dat hij daar een woning had gekregen.

Verborgen camera

Volkert van der Graaf heeft sindsdien een aantal keren gezegd dat hij toch liever naar het buitenland zou willen vertrekken. In een opname met verborgen camera, die Brandpunt-Reporter in september 2015 uitzond, zei hij: “Ik zit er wel eens over te denken om naar het buitenland te gaan. Ik ben dit landje toch wel aardig zat. Niet zozeer de mensen maar wel de overheid. Maar ja, ik zal eerst een plan moeten maken. Want je kan niet naar Griekenland of Italie gaan en zeggen: kom maar met de poen.”

Meldplicht

Ook tijdens een rechtszitting afgelopen februari, bleek dat Volkert van der Graaf plannen had om naar het buitenland te emigreren. Het was een van de redenen waarom hij af wilde van zijn fysieke meldplicht bij de Reclassering. Die meldplicht blijft echter tot 2020 van kracht.

Het hele WOB-document kan hier worden ingezien:

Volkert van der Graaf – WOB verzoek by Crimesite.nl on Scribd