De rechtbank in Rotterdam heeft donderdag beslist dat de uitbaters van sushiketen Sumo schuldig zijn aan belastingfraude maar daarvoor geen straf krijgen. Want door het handelen van het Openbaar Ministerie is de integriteit van het strafproces in gevaar gebracht, aldus de rechtbank.

Geheim

Er bleek tijdens het opsporingsonderzoek een documentaire te zijn gemaakt over de zaak en dat was door FIOD en justitie geheim gehouden. Anders de advocaten hebben bepleit, vindt de rechtbank niet dat het OM deze zaak vooral heeft vervolgd om de documentaire van een spannend einde te voorzien. De vervolging past binnen het beleid van justitie.

Maar dat journalisten konden meekijken met een opsporingsonderzoek en kennis nemen van opsporingsinformatie als naam, adres, woonplaats, aard en omvang van de beschuldiging en allerlei andere privacy gevoelige informatie vindt de rechtbank verkeerd. De rechtbank ziet daarvoor geen wettelijke grondslag. Er is een inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van de verdachten.

Geen straf

Deze schending stond op zichzelf niet in de weg voor een eerlijk proces. Maar door het maken van de documentaire geheim te willen houden en heeft het OM geprobeerd om de verdediging te weerhouden van het voeren van een verweer. Niet ontvankelijkheid als sanctie hiertegen gaat de rechtbank te ver, maar het gevolg is wel dat geen straf of maatregel wordt opgelegd.

Omzet

Volgens het OM werden door de verdachten gedeeltes van de omzet van de bedrijven bewust buiten de boekhouding gelaten en werden er valse belastingaangiftes gedaan. In de zaken werden contante omzetten uit de kassa en kassasystemen verwijderd. Aan het administratiekantoor, dat voor het concern de belastingaangiften deed, werd valse administratie verstrekt, waardoor ook dit kantoor onjuiste en onvolledig belastingaangiften deed. De afgeroomde omzet werd in elk geval gebruikt om lonen uit te betalen zonder dat loonbelasting en premies werden voldaan.

Over een deel van de periode dat dat gebeurde was door de bedrijven al een boete betaald, en in die zaak is justitie daardoor niet ontvankelijk. Maar over een andere periode is het OM wel ontvankelijk in de vervolging van de valse aangiftes. De rechtbank vindt dat de bedrijven en de bestuurders een criminele organisatie hebben gevormd om het met de belastingfraude verdiende geld wit te wassen. Maar de bedrijven draaien niet meer en nog meer boete opleggen voegt volgens de rechtbank niets meer toe.

Drie ondernemers van Sumo zijn wel schuldig aan fraude, maar ze krijgen dus geen straf.